2011-03-27
2014-04-07
PERFORMER 1/2011 "ROK GROTOWSKIEGO"
Dariusz Kosiński

O roku uff…

Tak się jakoś składa, że w ostatnich latach bardzo często zdarza mi się pisać teksty podsumowujące, czy też z perspektywy oceniające rok jubileuszowy, któregoś z Wielkich Polskich Artystów, przy czym każda kolejna ocena wypada gorzej nie tyle dla samego roku i jego wydarzeń, ile dla samej idei 12 miesięcy jubileuszowych obchodów. O ile jeszcze rok Wyspiańskiego wydał mi się mimo wszystko spełnioną szansą na odnowienie i wzmocnienie ożywczych impulsów płynących z myśli i dzieła autora Wyzwolenia (Zob. Dariusz Kosiński: I niech się jedno z nich zaśmieje, „Dialog” 2008 nr 3, s. 24–29), o tyle już rok Słowackiego stał się powodem do refleksji raczej ponurych i mało optymistycznych, odnoszących się przy tym nie tylko do Roku Słowackiego, ale do całego 2009, jako prawdziwego pandemonium jubileuszy teatralnych: Słowackiego, Modrzejewskiej, Witkiewicza, Gombrowicza i – oczywiście – Grotowskiego. Przygnieciony tym, co się w 2009 stało, pisałem na łamach „Teatru”, że „muszę niestety przyznać słuszność wszystkim tym, którzy od początku ironizowali albo wręcz odrzucali wszelkie «roczne» celebracje. Mieli rację – właściwie żadne obchody, festiwale, sesje, spotkania, publikacje, jakie w owym niemal apokaliptycznie spiętrzonym roku jubileuszowym się spotkały […] nie przyniosły wiele więcej poza smutną refleksją na temat mechanizmów zapominania, wśród których jubileusze zdają się odgrywać rolę szczególną. Oczywiście wiąże się to z brakiem sensownych pomysłów, nieumiejętnością wpisania tego lub owego roku w strategię długofalową oraz generalną niewiarę w znaczenie polskiej kultury (tu jedynym wyjątkiem Rok Grotowskiego – przygotowany programowo, tworzący spójną całość odwołującą się do określonych wartości), ale wiąże się też z czymś innym, mało chwalebnym – z wykorzystaniem jubileuszu jako chłopca do (od)bicia dla własnego „lansu”. Prawdopodobny rekord świata w tej dyscyplinie pobił Krystian Lupa, ale wielu innych równie zręcznie korzystało z jubileuszowej okazji mówienia o „szanownym nieżyjącym” po to, by owemu szanownemu przyłożyć, jednocześnie budując własny wizerunek człowieka nowoczesnego i bezkompromisowego, to znaczy – nie akceptującego żadnych odgórnie deklarowanych Wielkich Postaci” (Dariusz Kosiński: Lampa tak ciemno się pali. Na zakończenie Roku Słowackiego, „Teatr” 2010 nr 3, s. 69).

DZIAŁO SIĘ

Peter Brook

Co to jest Performer

Performer – początek

Internetowe czasopismo „Performer” to naukowy periodyk Instytutu im. Jerzego Grotowskiego. Jego najbardziej podstawowym celem jest prezentacja efektów prac prowadzonych, inicjowanych i wspieranych przez Instytut, a także przez współpracujących z nim badaczy. Nie chcemy jednak, by pismo było tylko witryną prezentującą, co robimy. Zależy nam na tym, by przyczyniało się do ożywiania i pogłębiania praktyk myślenia inspirowanego przez tę niezwykle rozległą i mieniącą się wieloma odcieniami konstelację, jaką jest Grotowski i jego działalność. Chcielibyśmy też, by był to zawieszony w światowej sieci komunikacyjnej punkt skupienia i odniesienia, do którego mogą odwołać się wszyscy powiązani z tą konstelacją lub chcący nawiązać z nią kontakt. Dążąc do tego, by było to miejsce przygotowane i w pełni akceptowane przez wszystkich znanych „swoich”, marzymy jednocześnie, by błyszczało ono na tyle silnie, by przyciągnąć „nieznanych swoich” i by pomogło im odnaleźć własne drogi do płomienia, który także i my chcemy podtrzymywać, odpowiadając w ten sposób na wezwanie Jairo Cuesty i Jima Slowiaka ze wstępu do ich książki o Grotowskim: Keep the fire burning!

POLECONE EKSPRESEM

Książę Niezłomny
Alina Obidniak, Pola energii
Słowacki/Grotowski. Rekontekstualizacje
Peter Brook, With Grotowski. Theatre is Just a Form
Renata M. Molinari, Dziennik Teatru Źródeł. Polska 1980
Grotowski powtórzony
Grzegorz Ziółkowski, Guślarz i eremita. Jerzy Grotowski: od wykładów rzymskich (
James Slowiak; Jairo Cuesta, Jerzy Grotowski
Jerzy Grotowski, Ku teatrowi ubogiemu
Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Labo
Grotowski – Cieślak. Spojrzenia
Peter Brook, Avec Grotowski
Dariusz Kosiński, Grotowski. Przewodnik
Tadeusz Burzyński, Mój Grotowski
Le theatre en Pologne/The theatre in Poland
Dariusz Kosiński, Teatra polskie. Historie
Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty - tom 2
Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty - tom 1
Ludwik Flaszen, Grotowski & Company
La sacra canoa. Rena Mirecka dal Teatro Laboratorio di Jerzy Grotowski al. Parat
Jana Pilátová, Hnízdo Grotowského. Na prahu divadelni antropologie
Zygmunt Molik’s Voice and Body Work: The Legacy of Jerzy Grotowski