2020-06-10
2020-06-15
PERFORMER 19/2020 (proj. Barbara Kaczmarek)
Dariusz Kosiński

Przy pogodzie i na deszcze niespokojne

Na początku roku 2020 minęło równo trzydzieści lat od założenia w dawnej siedzibie Teatru Laboratorium instytucji, której niezwykły charakter określała już jej długa i skomplikowana nazwa: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych. O ile jej pierwszy człon był względnie jasny, a w związku z miejscem i genezą tłumaczył się sam (Ośrodek powstał w historycznej siedzibie Teatru Laboratorium, w której po samorozwiązaniu się zespołu w roku 1984 działało jeszcze w latach 1985–1989 Drugie Studio Wrocławskie, jako instytucja chroniąca jego dziedzictwo i badająca jego dokonania), o tyle człon drugi nie był już tak łatwo zrozumiały. Same „poszukiwania teatralno-kulturowe” nie określały, ale szeroko otwierały pole zainteresowań, dwuznaczne zaś sformułowanie nazwy nie rozstrzygało, czy Ośrodek to centrum badania tych poszukiwań, czy po prostu ich miejsce wyróżnione i szczególne. Dwuznaczność ta była podtrzymywana przez kierujących tą dziwną instytucją Zbigniewa Osińskiego i Stanisława Krotoskiego, którzy w tworzony z kolejnych działań program włączali cały wachlarz prac i inicjatyw naukowo-badawczych, archiwistyczno-muzealnych, artystycznych, warsztatowych i – by użyć ogólnej formuły – kulturalno-intelektualnych. Ośrodek pokazywał przedstawienia i był miejscem ich tworzenia, więc działał jak scena offowa i impresaryjna (jak to się wtedy zwykło nazywać). Realizował projekty badawcze, organizował konferencje naukowe, wykłady i dyskusje, więc działał jak instytut naukowo-badawczy. Był miejscem ważnych dyskusji i spotkań, wytwarzającym własne środowisko o wyrazistym charakterze, funkcjonował zatem jak typowe dla tej części świata centrum refleksji, zwane dziś pod anglicyzmem think tank.

Dorota Buchwald

Instytut Teatralny. Historie

Instytucje powstają w różny sposób. Ale i na tym różnorodnym tle historia Instytutu Teatralnego wydaje się oryginalna.

Mogłoby się zacząć tak po prostu: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego został powołany zarządzeniem ministra kultury 1 lipca 2003 roku…

Mogłoby się zacząć kombatancko: determinacja Doroty Buchwald i sprawczość Macieja Nowaka spowodowały, przy zbiegu sprzyjających nagle okoliczności zewnętrznych, że udało się przekonać kogo trzeba, by ratować największy w Polsce zbiór dokumentacji teatralnej nie przez jego likwidację, ale zbudowanie na tej solidnej bazie zupełnie nowej, nowoczesnej instytucji…

DZIAŁO SIĘ W OŚRODKU I INSTYTUCIE, 1990–2020

Dorota Buchwald

Parasole

Przemysław Wasilkowski, Paweł Passini

Geniusz, który zajął się teatrem ubogim

Monika Czajkowska

Modele produkcji spektakli w teatrach i instytucjach kultury teatralnej w Polsce

Eugenio Barba

List do tęskniących za przyszłością

Katarzyna Niedurny

Teraz Poliż, czyli jak założyć teatr feministyczny?

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych oraz logotypu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego