2025-06-30
2025-06-30
PERFORMER 29/2025 (proj. Barbara Kaczmarek)
Paweł Sztarbowski

Przeciwko kliszom

Tadeusz Nyczek

Od kulisy do kulisy

Ewa Łubieniewska

Teatr „złotej epoki” w rozbłyskach pamięci

Będzie to impresja liryczna, wsparta nutką teatrologicznej refleksji – świadectwo uczestniczki artystycznych wydarzeń tamtego okresu. Zadanie niełatwe, bo w ich ogromie wypada dokonać selekcji, a im głębiej sięgam pamięcią wstecz, tym więcej zjawisk niepowtarzalnych znajduję w jej wystrzępionych kadrach. A skoro zostawiły po sobie ślad, niech kryterium pamięci będzie przewodnikiem w rekonstruowanej przestrzeni dawnych przeżyć.

Krystyna Latawiec

Biesy Andrzeja Wajdy w Teatrze Starym Anno Domini 1980

Biesy Andrzeja Wajdy obejrzałam na deskach Teatru Starego jesienią 1980 roku. Był to moment szczególny, chwila osobliwie historyczna, gdy rosła gorączka solidarnościowej insurekcji, obejmując swym oddziaływaniem środowiska akademickie. Nazajutrz po wieczornym spektaklu dołączyłam do strajku uczelnianego w ówczesnej Wyższej Szkole Pedagogicznej, mając jeszcze przed oczyma ciemne figury biesowatych, pokręconych psychicznie, choć całkiem eleganckich w staromodnym dziewiętnastowiecznym stylu, jak przystało na przedstawicieli rosyjskiej klasy kulturalnej.

Jakub Papuczys

Swinarskiego biografia niedokończona

Każda książkowa biografia jest produktem określonego czasu i kulturowych wyobrażeń związanych z jej bohaterką bądź bohaterem. Konrad Swinarski. Biografia ukryta Beaty Guczalskiej jest tego doskonałym przykładem, czego autorka wcale nie ukrywa. Swoją pracę rozpoczyna od ujawnienia szeregu napięć i kłopotów, z którymi osoba pisząca o życiu Swinarskiego musi się zmierzyć.

DZIAŁO SIĘ W INSTYTUCIE 2025

Roberto Bacci

Malarz

Jairo Cuesta, Inka Dowlasz, François Kahn, Tomasz Rodowicz

Zbynio

„Rozhulał się wiatr”, chciałem mu powiedzieć. Ale on dalej szedł ścieżką.

Minęliśmy już duże jezioro i zostawialiśmy w tyle wysokie drzewa, które zgodnie szeleściły na wietrze. Dobrze znał to miejsce, podczas gdy ja dotarłem tu zaledwie kilka godzin wcześniej i zaczynało dawać mi się we znaki zmęczenie długą podróżą z Paryża. Oto przywitała mnie Brzezinka i Zbynio był moim przewodnikiem.

Inka Dowlasz, Karina Janik

Doświadczenie granicy

Daniel R. Sobota

Grotowski podług wartości

Po publikacji kilku świadectw sporządzonych w trakcie lub tuż po zakończeniu etapu pracy twórczej Teatru Laboratorium, nazywanej parateatrem lub kulturą czynną, i następującej po tym okresie wieloletniej niemal nieobecności tego tematu wśród tekstów poświęconych pracy Jerzy Grotowskiego – do czego przyczynił się w dużej mierze negatywny do tego typu eksperymentów stosunek samego reżysera – w ostatnim czasie daje się odnotować wyraźny wzrost zainteresowania postteatralnym etapem jego poszukiwań.

Katarzyna Niedurny

Na co zmarła Lidia Zamkow?

Gdy wpisuję w Google nazwisko reżyserki, jedno z pierwszych pytań podsuwanych przez wyszukiwarkę brzmi: „Na co zmarła Lidia Zamkow?”. Automatycznie wygenerowana odpowiedź jest równie absurdalna, co wymowna: „Lidia Zamkow umarła na poły zapomniana”.

Agata Skrzypek

Oczarować albo pokonać

Agnieszka Berlińska wyznaczyła sobie zadanie, by z życiorysu, wątków zasilających twórczość teatralną Józefa Szajny (1922–2008) oraz jego języka artystycznego wyłonić człowieka. Znaleźć go i zobaczyć na wskroś, mimo jego autokreacyjnych wysiłków.

Dariusz Kosiński

Grzegorzewski i to wszystko, co po nim zostało

Jerzy Grzegorzewski (1939–2003) był pod wieloma względami postacią tragiczną. Ale co najmniej pod jednym miał niezwykłe, wyjątkowe szczęście – Maryla Zielińska napisała jego biografię, która jest księgą wręcz nieprawdopodobną.

Zofia Kowalska

„Teatrolog? No, niech będzie”

Poczucie, że o Grotowskim napisano już wszystko towarzyszy mi w momencie, kiedy Teo. Opowieść po raz pierwszy ciąży mi w dłoni. Szybko besztam się za tę myśl. Nieprawda. Drugim towarzyszem jest pytanie: jakich narracji o Grotowskim dzisiaj potrzebujemy i w jaki sposób książka Spychalskiego się w nie wpisuje, bądź nie?