Spychalski Teo

Reżyser. Urodzony w grudniu 1944 roku. Po ukończeniu liceum w Gdańsku studiował polonistykę (specjalność teatrologiczna) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1962–1967) u prof. Edwarda Csató. Podjąwszy się pisania pracy magisterskiej o Teatrze Laboratorium, przeniósł się do Wrocławia, by być świadkiem jego działalności. Wkrótce otrzymał propozycję stałej współpracy z Teatrem Laboratorium i w roku 1967 został członkiem zespołu tego teatru. Pozostał nim przez następne czternaście lat, pełniąc w tym czasie różne funkcje. Początkowo pomagał obcokrajowcom uczestniczącym w poszukiwaniach Teatru Laboratorium poznać kulturę i język polski. Asystował Grotowskiemu przy zajęciach dla praktykantów, a w latach 1966–1968 brał udział w większości prób do Apocalypsis cum figuris, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami z reżyserem. W okresie poteatralnym prowadził własne poszukiwania. Od stycznia 1973 roku kierował zajęciami praktycznymi w Studium Międzynarodowym Teatru Laboratorium. Organizował i prowadził parateatralne projekty performatywne (bez podziału na aktorów i widzów), przy których współpracowało z nim wiele osób, w większości pochodzących z zagranicy. Wtedy też nawiązał kontakt z aktorami i reżyserami z Quebecu, m.in. z Gabrielem Arcandem. W rezultacie w roku 1977 został zaproszony do Kanady przez teatr Le Groupe de la Veillée z Montrealu i Actors’ Lab z Toronto. W trakcie tego pobytu uczestniczył w praktykach zawodowych z mieszkańcami Quebecu i Ontario, odwiedził Indian z wyspy Manitoulin, by studiować ich taniec. Odbył też podróż przez cały kontynent, od jednego oceanu do drugiego.

Po powrocie do Polski, od roku 1977 do 1980 wspierał Grotowskiego w jego wielkim projekcie Teatr Źródeł. W jego trakcie uczestniczył w wyprawach zespołu Grotowskiego na Haiti w lipcu 1979 i do Huicholi w Meksyku zimą 1980. W drugim półroczu 1980 wraz z rodziną odbył także podróż do Ameryki Południowej. Z powodu komplikującej się sytuacji politycznej w Polsce zdecydował się pozostać za Atlantykiem. W roku 1981 pracował z młodymi ludźmi w Wenezueli, a następnie Stanach Zjednoczonych: w Nowym Jorku i w Północnej Karolinie. Latem 1981 przybył do Kanady; w Vancouver i w Chartieville we Wschodnich Kantonach prowadził zajęcia praktyczne z wykorzystaniem ćwiczenia z Teatru Źródeł, które nazywa „Mouvement-Vigil”. Po krótkim pobycie w Wenezueli, dokładnie w momencie ogłoszenia w Polsce stanu wojennego 13 grudnia 1981, powrócił do Montrealu i tam już zostaje na stałe.

W roku 1982 dołączył do Groupe de la Veillée, zostając jej dyrektorem naczelnym i kierownikiem artystycznym. Wywarł decydujący wpływ na program artystyczny zespołu, jego styl i sposób pracy, łącząc przedstawienia dla szerokiej publiczności z poszukiwaniami w zakresie dramaturgii, inspiracji kulturowych i sztuki aktorskiej. Pracując z Groupe de la Veillée jako reżyser stworzył następujące przedstawienia: Till d’Espiègle [Dyl Sowizdrzał] na podstawie dziennika Wacława Niżyńskiego (1982), Idiota na podstawie powieści Fiodora Dostojewskiego (1983), W małym dworku według Stanisława Ignacego Witkiewicza (1985), Parade sauvage [Dzika parada] – recital poezji śpiewanej, we współpracy z Carmen Jolin (różne wersje między 1984 i 2003), Un bal nommé Balzac [Bal zwany Balzakiem] na podstawie Jaszczura Honoré de Balzac (1986), Zapiski Maltego Lauridsa Brigge według Reinera Marii Rilkego (1988), Penthesilea Heinricha von Kleista z tekstami Mariny Cwietajewej (1990), La geurre [Wojna] według Podróży do kresu nocy Céline’a (1991), Wierzyciele według Augusta Strindberga (1993), Ja, Feuerbach Tankreda Dorsta (1995), Głód na podstawie powieści Knuta Hamsuna (1996), Biesy na podstawie powieści Fiodora Dostojewskiego (1997–1999), Noc Trybad Peera Olofa Enquista (2002), Profesjonalista Dušana Kovačevića (2005), Transatlantyk na podstawie powieści Witolda Gombrowicza (2004), Zbyt głośna samotność na podstawie prozy Bohumila Hrabala (2007), Godzina kota Peera Olofa Enquista (2008), Blackbird Davida Harrovera (2009). Jako dyrektor naczelny i artystyczny, Teo Spychalski inicjuje i promuje także projekty innych twórców (m.in. Gregory Hlady, Oleg Kisseliov, Philippe Cyr). Prowadzi także liczne warsztaty adresowane do profesjonalistów lub młodych aktorów spoza Groupe de la Veillée.