Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2020-12-20

Benesz Ewa

Karina Janik

(ur. 1943), aktorka, performerka, tłumaczka. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i uzyskała w 1971 dyplom aktorki dramatu zdając egzamin eksternistyczny w Warszawie. W sezonie 1965/66 pracowała w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim prowadzonym przez Irenę i Tadeusza Byrskich, a po ich odejściu rozpoczęła współpracę z Jerzym Grotowskim. W latach 1966–1968 uczestniczyła jako aktorka w pracach nad Samuelem Zborowskim wg Juliusza Słowackiego, a następnie nad Ewangeliami. W roku 1970 wraz z Ryszardem Perytem, Małgorzatą Dziewulską i Piotrem Cieślakiem założyła Puławskie Studio Teatralne przy Zakładach Azotowych w Puławach – legendarny ośrodek poszukiwań teatralnych, pozostający w opozycji do oficjalnej polityki kulturalnej państwa. W obronie atakowanego Studia występował m.in. Jerzy Grotowski, zabierając publicznie głos w trakcie spotkania w zakładowym Domu Kultury w Puławach po jednym z przedstawień Teatru cudów Cervantesa w reżyserii Dziewulskiej.) Od września 1974 do maja 1975 studio puławskie działało jako Studio Dramatyczne w Warszawie. Po jego rozwiązaniu, latem 1975 Ewa Benesz uczestniczyła w trzytygodniowej sesji Uniwersytetu Poszukiwań Teatru Narodów pracując m.in. z Peterem Brookiem. Pracując w Studio Puławskim rozpoczęła intensywne studia nad biografią i twórczością Adama Mickiewicza, czego efektem były wędrówki po wsiach głównie Polski Wschodniej z recytacjami Pana Tadeusza. Od 1 lipca do 31 sierpnia 1976 była zatrudniona w Instytucie Aktora Teatrze Laboratorium na etacie animatora-aktora. W sezonie 1976/1977 grała gościnnie rolę Solwejgi w Peer Gyncie Ibsena w reż. Zbigniewa Cynkutisa w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu. W sezonie 1978/1979 przygotowała Marię Antoniego Malczewskiego z zespołem wędrownym mającym swoją bazę w Ciechanowcu, który współtworzył wraz z nią Piotr Borowski. W latach 1977–1981 przygotowała i wykonywała wielokrotnie, osadzony w plenerze miejskim, całodobowy spektakl według Elegii duinejskich R. M. Rilkego. Równolegle współpracowała z galeriami sztuki realizując między innymi List do Orfeusza (1980) w Galerii Świdnickiej we Wrocławiu oraz Legendę (1981) w Biurze Wystaw Artystycznych w Krakowie. Od 1981 roku ponownie była związana z Teatrem Laboratorium. Przez rok w „bazie leśnej” w Brzezince pracowała z grupą osób nad Królem-Duchem Słowackiego. W latach 1982–1996 współpracowała z Reną Mirecką przy parateatralnych projektach: Be here now – TOWARDS, The way to the centre i Now it`s the Flight. Wspólnie z Mirecką zorganizowała w roku 1993 International Centre of Work Prema Sãyi na Sardynii. Od roku 1997 prowadzi tam własne doświadczenia parateatralne: To be an experience, Towards the origin, The actors orginal practices, The vocal practices, a także okazjonalne przedsięwzięcia parateatralne i teatralne (na przykład Wesele Stanisława Wyspiańskiego w Primostudio z włoską grupą studentów i profesorów szkoły teatralnej w Mediolanie, 2001).