Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2020-12-20

Barrault Jean-Louis

(1910–1994), francuski aktor, reżyser, dyrektor teatru, mim (uczeń Étienne Decroux), jedna z najważniejszych postaci teatru francuskiego i europejskiego XX wieku. Zadebiutował w 1931 w Théâtre de l’Atelier (1931–35), gdzie w 1935 wystąpił po raz pierwszy jako aktor i reżyser pantomimicznego widowiska As I Lay Dying według powieści Williama Faulknera. W tym samym roku rozpoczął niezależną działalność w założonym przez siebie Studio Grenier des Augustines, wokół którego zgromadziło się środowisko surrealistów (m.in. Antonin Artaud, André Breton, Jacques Prévert). Zagrał tu m.in. Hamleta (1937) i wyreżyserował Głód według powieści Knuta Hamsuna (1937). W latach 1940–46 grał i reżyserował w Comédie-Française (m.in. rola tytułowa w Cydzie Pierra Corneille’a; reżyseria Fedry Jeana Racine’a, 1942; Le Soulier de satin Claudela, 1943). W 1946 wspólnie z żoną Madeleine Renaud założył prywatną Compagnie Renaud-Barrault, z którą wystawił m.in. adaptację Procesu Franca Kafki (1947), Punkt przecięcia Claudela (1948), Szelmostwa Skapena Molière’a (1949), Księgę Krzysztofa Kolumba Claudela (1953) i Oresteję Ajschylosa (1955), a także widowisko pantomimiczne Baptiste (1946). W latach 1959–68 był dyrektorem Théâtre de l’Odéon, gdzie m.in. wystąpił w roli Berengera w Nosorożcu Ioneski (1960). Równocześnie kierował Teatrem Narodów – corocznym przeglądem najciekawszych przedstawień z całego świata. Usunięty ze stanowiska za udostępnienie teatru zbuntowanej młodzieży w czasie rewolty 1968, reaktywował Compagnie Renaud-Barrault, działającą od 1974 w Théâtre d’Orsay, a od 1980 w Théâtre du Rond Point (zrealizował m.in. Rabelais wg Gargantui i Pantagruela, 1968; Tako rzecze Zaratustra wg Fryderyka Nietzschego, 1974). Swoje niezwykle bogate życie opisał w książce Wspomnienia dla jutra (1972, wydanie polskie 1977). Jako dyrektor Odeonu i Teatru Narodów zaprosił i gościł Teatr Laboratorium w czasie słynnych występów w Paryżu w ramach X Sezonu Teatru Narodów (21–25 VI 1966). W czasie zorganizowanego z tej okazji przyjęcia wręczył Grotowskiemu portret Antonina Artauda. Kilka lat później, w grudniu 1973 zaprosił Grotowskiego z wykładami do kierowanego przez siebie Théâtre d’Orsay. W roku 1975 na zaproszenie Grotowskiego Barrault przyjechał do Wrocławia jako gość specjalny Uniwersytetu Poszukiwań Teatru Narodów. W uznaniu jego zasług zorganizowano mu uroczysty przejazd ulicami miasta w otwartym kabriolecie w towarzystwie eskorty konnej, zaś publiczne z nim spotkanie w Teatrze Polskim 27 czerwca stało się jednym z najgłośniejszych wydarzeń Uniwersytetu.

Bibliografia: 

Jean-Louis Barrault: Wspomnienia dla jutra, przełożyła Ewa Krasnowolska, Warszawa 1977.