Wschodnie peregrynacje i praktyki Juliusza Osterwy
Tekst wygłoszony w trakcie konferencji „Reduta – nowe spojrzenia”, która odbyła się w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego 29 listopada 2010.
Tytułem tego szkicu chcę nawiązać do tradycji powieści edukacyjnej Bildungsroman ukazującej proces kształtowania się osobowości młodego bohatera. Bildung oznacza „kształcenie” i „tworzenie”, formowanie postawy, światopoglądu, wartości, zdobywanie doświadczenia. Owo doświadczenie często uzyskuje się w drodze – w podróży, kiedy kolejne etapy wędrówki wyznaczają kolejne stopnie edukacji, rozwoju i samopoznania. Często okoliczności życiowe fundują bohaterowi taki przyspieszony kurs dojrzewania. Wydaje mi się, że najważniejsze Lata nauki Juliusza Osterwy przypadły właśnie na jego Lata wędrówki. W Notatkach do wspomnień, napisanych w 1938 roku do „Sceny Polskiej”, na wieść o śmierci Stanisławskiego, sam artysta wyodrębnił główne etapy swej podróży, czyli „okoliczności, które bezpośrednio, czy pośrednio miały wpływ na kierunek życiowego marszu, na gatunek i rodzaj «tych dzisiejszych zajęć»”1. Jako najbardziej znaczące stacje Osterwa wskazał: KRAKÓW 1905, WARSZAWĘ 1912, SAMARĘ 1915, MOSKWĘ 1916 i KIJÓW 1917.
Chciałabym przyjrzeć się etapom wędrówki wymuszonej, czyli exodusowi na Wschód, kiedy Osterwa wraz z innymi artystami, będącymi poddanymi austriackimi został zmuszony do opuszczenia Warszawy i udania się na zesłanie w głąb Rosji. Na mapie tego trwającego trzy lata wygnania wyraźnie wyodrębniają się trzy przystanki: Samara, Moskwa i Kijów.
- 1. Juliusz Osterwa: Notatki do wspomnień, [w:] tegoż: Reduta i teatr. Artykuły, wywiady, wspomnienia – 1914–1947, opracowanie Zbigniew Osiński, Wiedza o Kulturze, Wrocław 1991, s. 227. Pierwodruk: „Scena Polska” 1938, z. 2–3.
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- następna ›
- ostatnia »
- STRONA GŁÓWNA
- PERFORMER
- PERFORMER 1/2011
- PERFORMER 2/2011
- PERFORMER 3/2011
- PERFORMER 4/2012
- PERFORMER 5/2012
- PERFORMER 6/2013
- PERFORMER 7/2013
- PERFORMER 8/2014
- PERFORMER 9/2014
- PERFORMER 10/2015
- PERFORMER 11–12/2016
- PERFORMER 13/2017
- PERFORMER 14/2017
- PERFORMER 15/2018
- PERFORMER 16/2018
- PERFORMER 17/2019
- PERFORMER 18/2019
- PERFORMER 19/2020
- PERFORMER 20/2020
- PERFORMER 21/2021
- PERFORMER 22/2021
- PERFORMER 23/2022
- PERFORMER 24/2022
- PERFORMER 25/2023
- PERFORMER 26/2023
- PERFORMER 27/2024
- ENCYKLOPEDIA
- MEDIATEKA
- NARZĘDZIOWNIA
ISSN 2544-0896
Numery
- PERFORMER 1/2011
- PERFORMER 2/2011
- PERFORMER 3/2011
- PERFORMER 4/2012
- PERFORMER 5/2012
- PERFORMER 6/2013
- PERFORMER 7/2013
- PERFORMER 8/2014
- PERFORMER 9/2014
- PERFORMER 10/2015
- PERFORMER 11–12/2016
- PERFORMER 13/2017
- PERFORMER 14/2017
- PERFORMER 15/2018
- PERFORMER 16/2018
- PERFORMER 17/2019
- PERFORMER 18/2019
- PERFORMER 19/2020
- PERFORMER 20/2020
- PERFORMER 21/2021
- PERFORMER 22/2021
- PERFORMER 23/2022
- PERFORMER 24/2022
- PERFORMER 25/2023
- PERFORMER 26/2023
- PERFORMER 27/2024
- Wanda Świątkowska Zdobywanie Reduty
PRZEWALCZYĆ MYŚLĄ
- Dorota Jarząbek-Wasyl „Teatr musi pomieścić wszystko”? Przestrzeń teatru w myśli Juliusza Osterwy
- Adam Karol Drozdowski Ślad awangardy zapomnianej. Balwierz zakochany Zygmunta Kaweckiego w teatrze Reduta
- Ewa Dulna-Rak Elementy socjolektu aktorskiego w języku Juliusza Osterwy
- Wanda Świątkowska Wschodnie peregrynacje i praktyki Juliusza Osterwy
- Ewa Benesz Kiedy patrzę w gwiaździste niebo… Z Ewą Benesz rozmawia Karina Janik
- Katarzyna Flader Juliusza Osterwy teologia teatru. Szkic
- Joanna Pawelczyk Zaangażowanie społeczne Reduty wpisane w poszukiwania integralności Mieczysława Limanowskiego
- Patryk Kencki Gra o Tobiaszu
- Nina Karniej Osterwa – Hermes (rekonesans)
OPOWIEŚCI ŹRÓDEŁ
- Maria Osterwa-Czekaj Córka społecznika
- Ireneusz Guszpit MO – czyli kto?
- Ks. Konstanty Michalski Juliusz Osterwa. Przemówienie nad grobem
- Matylda z Windisch-Graetzów Sapieżyna Indywidualność Juliusza Osterwy w życiu codziennym i stosunkach z nami
- Juliusz Osterwa Zeszyt samarski
REAKCJE
- Dariusz Kosiński Żywosłowie