Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2021-02-23

Krygier Waldemar

Waldemar Krygier, autoportret malarski, źródło: Archiwum Instytutu Grotowskiego(ur. 6 listopada 1928 w Krakowie – zm. 18 stycznia 2006 w Bełchatowie), reżyser, scenograf, dyrektor teatru, malarz, grafik. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i w GITIS-ie w Moskwie.

W roku 1957 współtworzył studencki Teatr 38 w Krakowie – jedną z pierwszych i najważniejszych w tym czasie scen alternatywnych kraju. Kierował nim do roku 1959, reżyserując wszystkie spektakle. Prezentował wówczas inscenizacje nowej dramaturgii światowej (m.in. Samuela Becketta Czekając na Godota, 7 III 1957; Końcówka. Akt bez słów, 14 XI 1957 i Ostatnia taśma Krappa, 29 I 1959) oraz głośne, nowatorskie interpretacje polskiego dramatu romantycznego (Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego, 28 V 1959; Samuel Zborowski Juliusza Słowackiego, 10 III 1960). Jego ówczesne przedstawienia wyróżniał stosunek do tekstu dramatycznego, który traktowano z dużą swobodą, usuwając zeń wszystko, co nie zgadzało się z koncepcją reżysera, specyficzny styl gry aktorskiej charakteryzujący się radykalnym ograniczeniem gestów i pozbawionym dramatyzacji, wręcz monotonnym, sposobem wygłaszania tekstu, a także maksymalnie uproszczona i sfunkcjonalizowana scenografia. W maju 1959 na skutek konfliktu z zespołem Krygier opuścił Teatr 38. Związał się wówczas z Teatrem 13 Rzędów. Przez kilka lat współpracował z nim stale, zajmując się plastyczną stroną przedstawień (projektował kostiumy do Dziadów, Tragicznych dziejów doktora Fausta i Księcia Niezłomnego, pracował też nad stroną plastyczną Apocalypsis cum figuris), a także projektując plakaty i druki Teatru (autor wszystkich plakatów do przedstawień Laboratorium od Dziadów do Apocalypsis cum figuris). Jego projekty w znacznym stopniu wpłynęły na ukształtowanie charakterystycznej „tożsamości plastycznej” Teatru. W Teatrze 13 Rzędów wyreżyserował też Idiotę wg Fiodora Dostojewskiego (22 X 1961) oraz Oratorium robotnicze.

Równolegle był czynny jako artysta plastyk (wystawa Portrety w BWA w Opolu, 1963) i scenograf. W roku 1964 objął kierownictwo artystyczne Studenckiego Teatru Politycznego w Krakowie (Echogłosy. Rzecz o procesie frankfurckim, 2 III 1965). Kiedy Teatr Laboratorium przestał zajmować się tworzeniem przedstawień, reżyserował i pracował jako scenograf w teatrach we Wrocławiu, Krakowie i Olsztynie. W latach 1971–74 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru Ludowego w Nowej Hucie, dążąc do podtrzymania tradycji tej sceny jako miejsca nowatorskich poszukiwań teatralnych (m.in. Wesele hrabiego Orgaza Romana Jaworskiego, 5 V 1973). Po opuszczeniu stanowiska dyrektora, reżyserował w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie – Słupsku, Teatrze Płockim, Teatrze Nowym w Zabrzu oraz w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. W latach 1979–80 pracował w Teatrze STU w Krakowie, kierując Ośrodkiem Pracy Twórczej w Ochoczy. W latach 90. przygotował kilka wystaw, w większości portretów ludzi teatru. Ostatnie lata życia spędził w rodzinnym Zelowie.

Bibliografia: 

Ludwik Flaszen: „Idiota”. Na marginesie inscenizacji W. Krygiera, „Materiały – Dyskusje” 1961 nr 6 (październik), Teatr 13 Rzędów, Opole. Przedruki [w:] tegoż: Teatr skazany na magię, przedmowa, wybór, opracowanie Henryk Chłystowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków – Wrocław 1983, s. 294–296; [w:] Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, pod redakcją Janusza Deglera i Grzegorza Ziółkowskiego, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2006, s. 43–44; [w:] tegoż: Grotowski & Company. Źródła i wariacje, wstęp Eugenio Barba, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 54–56.

Waldemar Krygier: Na moście w Opolu, „Pamiętnik Teatralny” 2001 z. 1–2, s. 157–162.