Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2022-02-01

Komorowska Maja

Maja Komorowska w czasie spotkania w Instytucie, 28 lutego 2011, fot. Irena Lipińska(ur. 1937), aktorka. Po ukończeniu w 1960 roku wydziału lalkarskiego krakowskiej PWST pracowała przez jeden sezon w Teatrze Lalki i Aktora Groteska w Krakowie (debiutowała na scenie rolą w Byczku Fernando w reżyserii Władysława Jaremy, 30 IX 1960).

1 października 1961 roku została zatrudniona w Teatrze 13 Rzędów w Opolu. Zagrała role Agłai w Idiocie w reżyserii Waldemara Krygiera oraz i Drugiej Czarownicy i Wioletty w Kordianie (zamiennie z Ewą Lubowiecką), wystąpiła także w pierwszym wariancie Akropolis oraz w Oratorium robotniczym. Z dniem 1 listopada 1962 zawiesiła współpracę z zespołem w związku z urodzeniem syna, cały czas pozostawała jednak w kontakcie z Teatrem. Powróciła do pracy wraz z początkiem sezonu 1964/65, tworząc wkrótce wybitną kreację w roli Tarudanta w Księciu Niezłomnym. W kolejnych latach brała udział w występach zespołu za granicą, a także w pracach nad Ewangeliami, w których wraz z Reną Mirecką grała podwójną rolę Marii Magdaleny. Współpracę z Grotowskim przerwała w roku 1968, przechodząc do Teatru Współczesnego we Wrocławiu.

Po dwóch latach zaangażowała się do Teatru Polskiego w tym samym mieście, by w roku 1972 przenieść się do Teatru Współczesnego w Warszawie. Dzięki swoim występom na scenach wrocławskich (w Teatrze Współczesnym: wielka kreacja w tytułowej roli w dramacie Stara kobieta wysiaduje Tadeusza Różewicza w reżyserii Jerzego Jarockiego, 1969; Krasawica w Bolesławie Śmiałym Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Helmuta Kajzara, 1969; Gwiazda w Paternoster Kajzara w reżyserii Jarockiego, 1970; w Teatrze Polskim: Antygona w inscenizacji Kajzara, 1971; Hamm w Końcówce Becketta w reżyserii Jerzego Krakowskiego, 1972) i warszawskim Współczesnym (m.in. Kordelia w Lirze Edwarda Bonda, 1974; Francine w Tryptyku Maxa Frischa – oba spektakle w reżyserii Erwina Axera; Olha w Trzech siostrach Antona Czechowa, 1985; Letycja Douffet w Letycji i lubczyku Petera Schaeffera, 1989 – obie w reżyserii Macieja Englerta; Klara Zachanessian w Wizycie starszej pani Friedricha Dürrenmatta, 1993; Winnie w Szczęśliwych dniach Samuela Becketta, 1995) została zaliczona do grona czołowych polskich aktorek. Na przełomie XX i XXI wieku odnosiła wielkie sukcesy artystyczne współpracując z Krystianem Lupą (Maria w Auslöchyng/Wymazywaniu wg Thomasa Bernhardta, 2001; Irena Arkadia i Pilar w Niedokończonym utworze na aktora według Mewy Czechowa i Sztuki hiszpańskiej Yasminy Rezy, 2004 oraz Anna Meister w Na szczytach panuje cisza Bernhardta, 2006).

Swoją popularność zawdzięcza jednak przede wszystkim rolom filmowym, zwłaszcza w obrazach Krzysztofa Zanussiego (m.in. Życie rodzinne, 1970; Bilans kwartalny, 1974; Spirala, 1978; Kontrakt, 1980; Cwał, 1996) i Andrzeja Wajdy (Wesele, 1972; Panny z Wilka, 1979). Cieszy się wielkim autorytetem jako pedagog, profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Wielki szacunek zdobyła także dzięki postawie etycznej zachowywanej w okresie stanu wojennego. Wielokrotnie podkreślała, jak wielkie znaczenie dla jej sztuki aktorskiej miała współpraca z Jerzym Grotowskim.

Bibliografia: 

Dopuszczono nas do tej tajemnicy, z Mają Komorowską rozmawia Teresa Błajet-Wilniewczyc, „Notatnik Teatralny” 1995 nr 10 (wiosna–lato), s. 84–86.

Komorowska Maja: 31 dni maja, Tenten, Warszawa 1993; 2. wyd.: Prószyński i Spółka, Warszawa 1999.

W teatrze Jerzego Grotowskiego, z Mają Komorowską rozmawia Barbara Osterloff, „Teatr” 2004 nr 7–8, s. 19–27. Przedruk [w:] Pejzaż – rozmowy z Mają Komorowską, rozmawia Barbara Osterloff, Oficyna Wydawnicza Errata, Warszawa 2004, s. 19–33.

Zawodu aktorskiego nie można się nauczyć, z Mają Komorowską rozmawia Janina Kapuścińska, „Głos Wielkopolski” 1975 nr 165, z 28 lipca.

Żurawski Kazimierz: Maja Komorowska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977.

Filmografia

Maja Komorowska, film dokumentalny, scenariusz i reżyseria Krystyna Bogusławska, produkcja Studio Filmowe Tor, Telewizja Polska – Dział Form Dokumentalnych, 1994, 119 min.