Aktor. Animator twórczych procesów

Wydział Aktorski PWSFTviT, Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej

Łódź 2012

Dwa aspekty ćwiczeń były dla mnie najistotniejsze. Pierwszy to odkrycie, że podstawowym elementem strukturalnym pracy fizycznej są siły, które Zbyszek nazywał „przeciwstawnymi wektorami”. Wspaniale ilustrują to szkice, jakie narysował z Billem Irelandem, artystą plastykiem z Pittsburgha. Później, podczas warsztatów prowadzonych przez Zbyszka na uczelniach, na których pracowałem, miałem okazję osobiście wgłębiać się w to, czemu z racji obowiązków dydaktycznych mogłem się jedynie przyglądać podczas projektu „DOOR”. Jeszcze później bardzo mi się przydały w trakcie prowadzonych przeze mnie zajęć z perfornance’u. Wektory przeciwstawne to termin zapożyczony z fizyki, oznaczający siły energii. Ku teatrowi ubogiemu nie zawiera żadnej wzmianki ani o terminie, ani o podstawowej roli, jaką wektory mają w ćwiczeniach fizycznych, a są one kluczem nie tylko do dynamiki pracy ci alem, ale także do zasady animacji i swoistej „żywotności” w ruchu i „obecności” aktora w przestrzeni. Na jednym poziomie, jak to ukazują rysunki, pojęcie odnosi się do kierunku dwóch linii energii wewnątrz osoby, lecz może też być obecne na poziomie wizualnej kompozycji przedmiotów, w złożonych psychologicznych strukturach intencji, w wewnętrznych strukturach archetypów. Pojawia się jako conjuntio oppositorum w alchemii i, oczywiście, nawet w filozofii heglowskiej. Ćwiczenia z przeciwstawnymi wektorami stały się częścią codziennych treningów aktorów projektu „DOOR” i jestem przekonany, że umożliwiło im to wniknięcie w organiczny proces, poprzez który mogli odnaleźć bodziec i podążać za nim w improwizacji zrodzonej u źródeł tkwiących w ich ciele-pamięci (…) (Prof. Richard Mennen, ze Słowa wstępnego, przełożyła Zofia Ziółkowska)