Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2020-04-22

metoda działań fizycznych

rozwijana pod koniec życia przez Konstantego S. Stanisławskiego metoda pracy aktorskiej polegająca na precyzyjnej i szczegółowej analizie konkretnych działań fizycznych, a następnie zbudowaniu organicznej „linii życia”. Jej drobiazgowe opracowanie i wykonanie wieść miało do pobudzenia nieświadomej twórczości. Opracowywana w ostatnich latach przed śmiercią Stanisławskiego, m.in. w trakcie pracy nad Świętoszkiem Moliera (premiera 1939 już po śmierci reżysera), zrelacjonowanej szczegółowo przez Wasilija O. Toporkowa.

Grotowski zapoznał się z nią i uważnie przestudiował bardzo wcześnie. Już w roku 1954 opublikował obszerne i kompetentne studium na jej temat, a w następnych latach stała się ona jego istotną inspiracją, zajmując miejsce centralne w jego pracy od drugiej połowy lat 70., czyli od Teatru Źródeł. Bezpośrednio odwoływał się do niej w okresie sztuki jako wehikułu. Według wielokrotnie powtarzanych słów artysty, rozpoczął on pracę nad nią tam, gdzie Stanisławski ją skończył, przy czym zasadnicza różnica polegała na przeniesieniu jej z kontekstu realistycznego naśladownictwa działań codziennych na pracę z energią i impulsami organicznymi.

Bibliografia: 

Jerzy Grotowski: Artystyczny testament K. S. Stanisławskiego, „Przegląd Filmowy. Czasopismo Studenckiego Koła Naukowego przy Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi” 1954 nr 2/3, rok V, luty – marzec, s. 30–38. Przedruk [w:] tegoż: Teksty zebrane, redakcja Agata Adamiecka-Sitek, Mario Biagini, Dariusz Kosiński, Carla Pollastrelli, Thomas Richards, Igor Stokfiszewski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Wrocław – Warszawa 2012, s. 15–22.

Jerzy Grotowski: Odpowiedź Stanisławskiemu, na postawie stenogramu spotkania z reżyserami i aktorami w Brooklym Academy of Music w Nowym Jorku 22 lutego 1969 roku, przygotował do druku Leszek Kolankiewicz, „Dialog” 1980 nr 5, s. 111–119. Przedruk [w:] tegoż: Teksty z lat 1965–1969. Wybór, wybór i redakcja Janusz Degler, Zbigniew Osiński, wydanie 3, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, Wrocław 1999, s. 145–164; [w] tegoż: Teksty zebrane, redakcja Agata Adamiecka-Sitek, Mario Biagini, Dariusz Kosiński, Carla Pollastrelli, Thomas Richards, Igor Stokfiszewski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Wrocław – Warszawa 2012, s. 467–481.

Thomas Richards: Pracując z Grotowskim nad działaniami fizycznymi. Wprowadzenie oraz esej „Od zespołu teatralnego do sztuki jako wehikułu” Jerzego Grotowskiego, przełożyli Andrzej Wojtasik, Magda Złotowska, Wydawnictwo Homini, Kraków 2003.

Thomas Richards: Punkt graniczny przedstawienia, rozmawiała Lisa Wolford, przełożył Artur Przybysławski, konsultowała Magda Złotowska, przekład zredagował i do druku przygotował Grzegorz Ziółkowski, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2004.

Wasilij O. Toporkow: Stanisławski na próbie. Wspomnienia, przełożył Jerzy Czech, przedmowa do wydania polskiego Leszek Kolankiewicz, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2007.