Baulowie Grotowskiego
Spotkałem się też z głównym tutaj mistrzem Baulów (joga przez śpiew i taniec), który zajmuje się wieloma sprawami bezpośrednio mnie zajmującymi – anatomia aktora. To niezwykłe, jak pewne rzeczy w fachu są obiektywne. Powiedział mi, że od śmierci jego ojca, który był także jego guru (tj. tradycja rodzinna), byłem pierwszym człowiekiem, „który w tym stopniu zna te sprawy". Zaczęliśmy od rozmowy przez tłumacza, ale wkrótce nie było to potrzebne: gesty, słowa angielskie (zna je niewiele lepiej niż ja), słowa sanskryckie. Muszę powiedzieć, że byłem i jestem dumny z jego uznania, chociaż sam sobie mówię, że reaguję jak dziecko1.
– pisał Grotowski w liście do Eugenia Barby, nadanym 10 sierpnia 1969 roku z Kalkuty. Można sobie wyobrazić szczęście reżysera, który w upragnionych Indiach, zdobytych wreszcie dopiero pół roku wcześniej (w grudniu 1968 roku), napotkał kogoś, z kim mógł dzielić zainteresowania związane ze znajomością ciała ludzkiego. Znał oryginalną terminologię jogiczną – prawdopodobnie właśnie ją miał na myśli pisząc o „słowach sanskryckich". Językiem angielskim, według relacji najbliższych, posługiwał się w stopniu znikomym. Być może opowieść Grotowskiego o baulach celowo wprowadza wątek komunikacji pozawerbalnej, wykraczającej poza uwarunkowania kulturowe, określone w późniejszym okresie terminem „mind structure". Pragnął tym samym pokazać, jak wiele zagadnień, zwłaszcza dotyczących praktyki cielesnej, przy bliższym poznaniu może okazać się wspólnych, „źródłowych", dotyczących ciała, a także – co uważał za ważne – takich, które pozostają w zgodzie z naturą człowieka, określaną przez niego, za baulami, terminem sanskryckim „sahadźa" (sahaja).
Aby omówić znaczenie baulów w poszukiwaniach Grotowskiego i zrozumieć jego fascynację bengalskimi „śpiewakami-joginami", jak ich określał, należy najpierw postawić pytanie o to, kogo właściwie Grotowski spotkał, wędrując po ziemi bengalskiej latem 1969 roku? Czy był to baul, jak twierdził, a jeśli tak, to co to właściwie dla Grotowskiego znaczyło „być baulem" i w jakim stopniu jego osobista wizja baulów pokrywa się z wielością narracji o nich, obecnych w kulturze bengalskiej?
- 1. Eugenio Barba: Ziemia popiołu i diamentów. Moje terminowanie w Polsce oraz 26 listów Jerzego Grotowskiego do Eugenia Barby, przełożyła Monika Gurgul, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2001, s. 225.
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- następna ›
- ostatnia »
- STRONA GŁÓWNA
- PERFORMER
- PERFORMER 1/2011
- PERFORMER 2/2011
- PERFORMER 3/2011
- PERFORMER 4/2012
- PERFORMER 5/2012
- PERFORMER 6/2013
- PERFORMER 7/2013
- PERFORMER 8/2014
- PERFORMER 9/2014
- PERFORMER 10/2015
- PERFORMER 11–12/2016
- PERFORMER 13/2017
- PERFORMER 14/2017
- PERFORMER 15/2018
- PERFORMER 16/2018
- PERFORMER 17/2019
- PERFORMER 18/2019
- PERFORMER 19/2020
- PERFORMER 20/2020
- PERFORMER 21/2021
- PERFORMER 22/2021
- PERFORMER 23/2022
- PERFORMER 24/2022
- PERFORMER 25/2023
- PERFORMER 26/2023
- PERFORMER 27/2024
- ENCYKLOPEDIA
- MEDIATEKA
- NARZĘDZIOWNIA
ISSN 2544-0896
Numery
- PERFORMER 1/2011
- PERFORMER 2/2011
- PERFORMER 3/2011
- PERFORMER 4/2012
- PERFORMER 5/2012
- PERFORMER 6/2013
- PERFORMER 7/2013
- PERFORMER 8/2014
- PERFORMER 9/2014
- PERFORMER 10/2015
- PERFORMER 11–12/2016
- PERFORMER 13/2017
- PERFORMER 14/2017
- PERFORMER 15/2018
- PERFORMER 16/2018
- PERFORMER 17/2019
- PERFORMER 18/2019
- PERFORMER 19/2020
- PERFORMER 20/2020
- PERFORMER 21/2021
- PERFORMER 22/2021
- PERFORMER 23/2022
- PERFORMER 24/2022
- PERFORMER 25/2023
- PERFORMER 26/2023
- PERFORMER 27/2024
- Dariusz Kosiński Do zobaczenia
OPOWIEŚCI ŹRÓDEŁ
GROTOWSKI OSIŃSKIEGO
- Jerzy Grotowski, Ludwik Flaszen Dla Zbigniewa Osińskiego
- Konrad Swinarski Zapis wypowiedzi na temat książki Zbigniewa Osińskiego „Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym"
- Maria Krzysztof Byrski Polak Anonim
- Ewa Guderian-Czaplińska Transformacje monografii. Zbigniew Osiński pisze o Grotowskim (1972–2009)
- Dariusz Kosiński Osiński wytycza trasy
- Eugenio Barba Kronika buntu
- Franco Ruffini Książki Jerzego Grotowskiego
- Zbigniew Osiński List do Franca Ruffiniego
- Dariusz Kosiński O kamieniach węgielnych i kamieniach odrzuconych – krótki komentarz do tekstu Franca Ruffiniego
- Katarzyna Woźniak Z ziemi polskiej do włoskiej
SPOJRZENIA
- Jana Pilátová Anamneza „Święta"
- Koryna Dylewska Baulowie Grotowskiego
- Duncan Jamieson Od reprezentacji do etyki: reinterpretacja praktyki teatralnej i wypowiedzi Grotowskiego (ze wsparciem ze strony Derridy…)
- Łucja Iwanczewska To wszystko ma swoją stronę odwrotną – narzędzia buntu. Refleksje po warsztatach „Grotowski i anarchia myślenia"
- Dominika Laster Drabina Grotowskiego: nawiązywanie archaicznego połączenia wertykalnego
- Katarzyna Woźniak Gdy wesele było w Kanie, czyli kim jest nauczyciel Performera
- Marta Kufel Książę po – nie – w – czasie
- Katarzyna Woźniak BIBLIOGRAFIA WŁOSKA