Teksty prof. Zbigniewa Osińskiego, 1961–2014

2011-05-14
2021-02-10

Spis treści:

Artykuły, studia, recenzje, sprawozdania naukowe

  1. Inscenizacje „Opery za trzy grosze” Bertolta Brechta w polskim teatrze dwudziestolecia [międzywojennego], „Przegląd Zachodni” 1961, nr 5, s. 87–94.
  2. Na tropach inscenizacji utworów Fernanda Crommelyncka [w polskim teatrze w latach 1923–1962], Program Teatru Polskiego we Wrocławiu [Anioł i czart Crommelyncka, w reżyserii Stanisława Hebanowskiego], Wrocław 1963, s. 16–20.
  3. Legenda o Leonie Schillerze, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1963/64, z. 1, s. 18–20. Recenzja książki: Józef Szczublewski: Artyści i urzędnicy czyli szaleństwa Leona Schillera, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1961.
  4. Postscriptum do monografii o inscenizacjach „Nieboskiej komedii”, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, marzec-kwiecień 1964, s. 15–16 i Sprostowania: maj-czerwiec 1964, s. 12. [Propozycje uzupełnień do książki Stefanii Skwarczyńskiej: Leona Schillera trzy opracowania teatralne „Nieboskiej komedii” w dziejach jej inscenizacji w Polsce, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1959].
  5. Lekcja biomechaniki u Wsiewołoda Meyerholda, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1963/64, z. 2, s. 15–19.
  6. Magia Teatru „Habima”, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, styczeń–luty 1964, s. 15–20. Współautor: Milan Kwiatkowski.
  7. Teatr Popularny im. Wojciecha Bogusławskiego w Poznaniu (1930–1931), „Kronika Miasta Poznania” 1964, nr 1, s. 35-39. Współautor: Zbigniew Nowosad.
  8. Plastyk teatralny o swoim fachu, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, maj–czerwiec 1964, s. 20–28. Recenzja książki Zenobiusza Strzeleckiego: Polska plastyka teatralna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1963, t. I–III.
  9. O plastyce teatralnej Andrzeja Pronaszki z przekorą, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1964/65 [Pogodin, Pirandello], s. 28–32. [Po ukazaniu się „Pamiętnika Teatralnego” 1964, z. 1–2, poświęconego Andrzejowi Pronaszce].
  10. O „Teatrze 5” Stanisława Hebanowskiego, „Nurt” 1965, nr 1, s. 53–55.
  11. Inscenizacje Wilama Horzycy, „Pamiętnik Teatralny” 1965, z. 2, s. 153–162.
    • a) Poprawiona i uzupełniona wersja tego tekstu pod zmienionym tytułem: Spis prac teatralnych Wilama Horzycy, „Pamiętnik Teatralny” 1989, z. 2–4, s. 409–416.
  12. Dwa sezony Teatru Narodowego i Teatru Nowego. Warszawa 1937–1939, „Pamiętnik Teatralny” 1965, z. 2, s. 165–185. Współautor: Wojciech Rzepka.
  13. Po Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, „Nurt” 1965, nr 2, s. 42–43 i 51.
  14. Dyskusja. Dwa sezony. [O sytuacji Teatru Polskiego w Poznaniu, z udziałem m.in. Stanisława Hebanowskiego, Milana Kwiatkowskiego, Marka Okopińskiego, Leokadii Serafinowicz, Romana Szydłowskiego i Wojciecha Wieczorkiewicza], „Nurt” 1965, nr 13, s. 12–16.
  15. O współczesnej polskiej dramaturgii lalkarskiej, „Teatr Lalek” 1965, nr 31–32, s. 1–6. Sprostowania: 1966, nr 35, s. 31.
  16. „Doktor Faustus” Federico Felliniego. [O filmie Osiem i pół], „Nurt” 1965, nr 6, s. 48–51.
  17. Jeszcze o stosunku spektaklu (dzieła teatralnego) do dramatu, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1965, nr 11, s. 12–18.
  18. O niektórych elementach języka teatru Wilama Horzycy, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1965/66, nr 12, s. 7–17.
  19. „Tango”. [O dwóch inscenizacjach dramatu Sławomira Mrożka: Erwina Axera w Teatrze Współczesnym w Warszawie i Marka Okopińskiego w Teatrze Polskim w Poznaniu], „Nurt” 1965, nr 7, s. 48–51.
  20. „Jasełka moderne”. [Inscenizacja dramatu Ireneusza Iredyńskiego w Teatrze Nowym w Poznaniu, w reżyserii Stanisława Brejdyganta, premiera 11 XI 1965], „Nurt” 1965, nr 8, s. 54–56.
  21. O inscenizacjach dramatów Fernanda Crommelyncka w Polsce [w latach 1923–1965], „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1964/65 [Sienkiewicz, Crommelynck], s. 3–8.
    • a) Przedruk w programie: Teatr Wybrzeże w Gdańsku [Anioł i czart Crommelyncka, tłumaczenie i reżyseria Stanisława Hebanowskiego, premiera 6 IV 1975 w Teatrze Kameralnym w Sopocie].
  22. O lwowskiej inscenizacji „Marchołta”, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1965/66 [jubileusz dziewięćdziesięciolecia działalności Teatru Polskiego, premiera Marchołta Jana Kasprowicza], s. 66–78.
  23. Zestawienie inscenizacji dramatów Jana Kasprowicza, 1890–1965, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1965/66 [jubileusz dziewięćdziesięciolecia działalności Teatru Polskiego, premiera Marchołta Jana Kasprowicza], s. 79–87.
  24. „Marchołt gruby a sprośny”. [O przedstawieniu dramatu Jana Kasprowicza w Teatrze Polskim w Poznaniu, w reżyserii Marka Okopińskiego, premiera 16 XI 1965], „Nurt” 1966, nr 1, s. 58–59.
  25. Dramaty Jana Kasprowicza na scenach polskich. Zarys problematyki, [w:] Prace o literaturze i teatrze, ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu, Ossolineum, Wrocław 1966, s. 597–613.
  26. Die theatralische Schaustellung im Lichte der Informationstheorie, przeł. Hubert Orłowski, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. VIII, 1966, z. 2/15, s. 65–88 i t. X, 1967, z. 1/18, s. 122–131. Współautor: Edward Balcerzan.
    • a) Przedruk [w:] Walter Kroll, Aleksander Flacker (Hrsg.): Literaturtheoretische Modelle und kommunikatives System. Zur aktuellen Diskussion in der polnischen Literaturwissenschaft, Scriptor Verlag Gmbh. Kronenberg Taunus 1974, s. 371–411.
    • b) Przekład serbski: Pozorisna predstava u svetlu teorije informatija, przeł. z niemieckiego: Malena Stojcev, „Pozoriste” (Tuzla) 1973, nr 1–2, s. 46–61 i 70–76.
    • c) Wersja polska: Spektakl teatralny w świetle teorii informacji, [w:] Wprowadzenie do nauki o teatrze. Materiały, t. II: Dramat – teatr, wybór i opracowanie Janusz Degler, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1974, s. 228–252.
    • d) Przedruki wersji polskiej [w:] Wprowadzenie do nauki o teatrze, wybór i opracowanie Janusz Degler, wydanie II uzupełnione, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1976, t. I, s. 277–298; Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i opracowanie Janusz Degler, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1988, s. 333–350.
  27. „Książę Niezłomny” w teatrze Grotowskiego, „Nurt” 1966, nr 2, s. 54-58.
    • a) Wersja zmieniona: „Książę Niezłomny” Grotowskiego, „Miesięcznik Literacki” 1966, nr 4 (grudzień), s. 48–53.
    • b) Wersja ostateczna pod tytułem: „Książę Niezłomny” Jerzego Grotowskiego [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 222–257.
    • c) Przedruk [w:] Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, pod red. Janusza Deglera i Grzegorza Ziółkowskiego, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2006, s. 386–409.
  28. Notatki o stylu teatralnym Kazimierza Dejmka, „Nurt” 1966, nr 3, s. 55–58.
  29. „Słowa Boże”. [O przedstawieniu dramatu Ramona del Valle-Inclana w Teatrze Polskim w Poznaniu, reżyseria Delfor Peralta, przekład i współpraca reżyserska Stanisław Hebanowski, premiera 14 I 1966], „Nurt” 1966, nr 4, s. 49–51.
  30. Teatralna szansa Gorzowa. [O dyrekcji Ireny i Tadeusza Byrskich w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim], „Nurt” 1966, nr 5, s. 48–50.
  31. „Symbolika środka” w teatrze Wilama Horzycy, „Życie Literackie” 27 III 1966, nr 13, s. 6 [Międzynarodowy Dzień Teatru: „Fragment większej pracy o teatrze Wilama Horzycy”].
    • a) Wersja rozszerzona i zmieniona pod tytułem: W poszukiwaniu teatru Wilama Horzycy [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 95–130.
  32. Po VI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, „Nurt” 1966, nr 7, s. 63–64.
  33. „Namiestnik”. [O inscenizacji dramatu Rolfa Hochhutha w Teatrze Polskim w Poznaniu, przekład Danuty Żmij, reżyseria Marka Okopińskiego, premiera 21 V 1966], „Nurt” 1966, nr 8, s. 11–12.
  34. Opętany teatrem. [Po ukazaniu się książki Antonina Artauda: Teatr i jego sobowtór, przekład i wstęp Jan Błoński, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1966], „Nurt” 1966, nr 12, s. 47–49.
  35. Przekład tekstu literackiego na język teatru. Zarys problematyki, [w:] Dramat i teatr. Piąta Konferencja teoretycznoliteracka w Świętej Katarzynie, redakcja Jan Trzynadlowski, Ossolineum, Wrocław 1967, s. 119–156.
  36. O teatrze lalek: Na marginesie „Konfrontacji 1966”. [Wypowiedź w dyskusji], [w:] Konfrontacje 1966. Materiały z konferencji poświęconej sprawom teatru lalek i dramaturgii lalkowej, materiały przygotował i opracował Józef Ratajczak, Poznań 1967.
  37. Dwa „Wyzwolenia”. [Inscenizacje dramatu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Polskim w Poznaniu, w reżyserii Marka Okopińskiego i w Teatrze Powszechnym w Warszawie, w reżyserii Adama Hanuszkiewicza], „Nurt” 1967, nr 1, s. 52–54.
  38. Reżyser w spektaklu teatralnym, „Nurt” 1967, nr 2, s. 41–45. Sprostowanie redakcyjne: nr 4, s. 63.
  39. „Męczeństwo i śmierć Marata”. [Inscenizacja dramatu Petera Weissa w Teatrze Polskim w Poznaniu, przekład Andrzej Wirth, inscenizacja, reżyseria i choreografia Henryk Tomaszewski, premiera 18 III 1967], „Nurt” 1967, nr 5, s. 39–40 i nr 6, s. 61.
  40. Teatr Erwina Axera, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1966/67, nr 18, s. 22–32.
  41. Teatralny styl Konrada Swinarskiego, „Miesięcznik Literacki” 1967, nr 7, s. 55–60.
  42. O dionizyjskim teatrze Wilama Horzycy, „Zeszyty Teatralne”, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze, 1967/68, nr 1/91, s. 16–18.
  43. „W mrokach złotego pałacu czyli Bazylissa Teofanu”. [Inscenizacja dramatu Tadeusza Micińskiego w Teatrze Polskim w Poznaniu, adaptacja Stanisław Hebanowski, reżyseria Marek Okopiński, premiera 8 IX 1967], „Nurt” 1967, nr 11, s. 39–43.
  44. Marinetti a teatr polski, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1967/68, grudzień 1967, s. 16–19.
  45. Wyrazić siebie w całości. [O książce Andrzeja Falkiewicza: Mit Orestesa. Szkice o dramaturgii współczesnej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1967], „Nurt” 1967, nr 12, s. 50–51.
  46. Grotowski: Teatr Laboratorium, „Polityka” 6 I 1968, nr 1, s. 1, 7. Polemika: Józef Szajna, 17 II 1968, nr 7, s. 1 (w dziale „Listy do Redakcji”) i Odpowiedź autora, 2 III 1968, nr 9, s. 12 (w dziale „Listy do Redakcji”).
    • a) Przekład niemiecki pod tytułem: Das Experimentiertheater von Grotowski, „Polnische Rundschau” [Warszawa] 1968, nr 10, s. 8 i 13.
  47. Czy Żeromski reżyserował „Różę”?, „Współczesność” 31 I - 13 II 1968, nr 3, s. 9.
  48. Od „Bereniki” do „Szalonej Julki”. [O działalności artystycznej Teatru Polskiego w Poznaniu w sezonie 1967/68], „Nurt” 1968, nr 3, s. 52–53.
  49. Polski Brecht w dwudziestoleciu międzywojennym, „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1967/68, marzec 1968, s. 15–22.
  50. Inscenizacje „Achilleis” [Wyspiańskiego], „Proscenium”, Teatr Polski w Poznaniu, 1967/68, kwiecień 1968, s. 3–12.
    • a) Wersja rozszerzona pod tytułem: O dwóch inscenizacjach „Achilleis” [w :] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 95–130.
  51. „Róża” we wrocławskim Teatrze Współczesnym. [Inscenizacja dramatu Stefana Żeromskiego, w reżyserii Andrzeja Witkowskiego], „Nurt” 1968, nr 4, s. 55–57.
  52. „Kariera Artura Ui” [O inscenizacji dramatu Bertolta Brechta w Teatrze Polskim w Poznaniu, w reżyserii Jerzego Zegalskiego], „Nurt” 1968, nr 5, s. 58–59.
  53. Krytyka nie pogodzona ze sobą. [Rozważania o polskiej krytyce teatralnej], „Odra” 1968, nr 6, s.27–34.
    • a) Przedruk [w:] Wprowadzenie do nauki o teatrze, t. III: Odbiorcy dzieła teatralnego. Widz – krytyk – badacz, wybór i opracowanie Janusz Degler, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1978, s. 507–516.
  54. Smutek teatralnego Poznania. [O przedstawieniu Achilleis Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Polskim w Poznaniu, w reżyserii Jerzego Zegalskiego, premiera 27 IV 1968, sytuacji teatralnej w stolicy Wielkopolski i VIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, 2–12 V 1968], „Nurt” 1968, nr 7, s. 49–50.
  55. [Sprawozdanie z I Poznańskiego Sympozjum Teatralnego poświęconego dramatowi i teatrowi Młodej Polski, zorganizowanego przez Teatr Polski w Poznaniu i Katedrę Literatury Polskiej UAM, Poznań 24–26 V 1968], „Nurt” 1968, nr 7, s. 51.
  56. Sztuka teatru a teoria przekładu, „Nurt” 1968, nr 8, s. 56–57 i 62.
  57. Konrad Swinarski. Sylwetka reżysera, „Kultura” 11 VIII 1968, nr 32, s. 10.
    • a) Przekład niemiecki pod tytułem: Konrad Swinarski, „Polnische Rundschau”, Warszawa 1970, nr 32, s. 7–8.
  58. Teatrologia - nauka podejrzana?, „Odra” 1968, nr 10, s. 37–44.
  59. „Powrót Odysa” w inscenizacji Wilama Horzycy i Andrzeja Pronaszki. [O przedstawieniu dramatu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Wielkim we Lwowie, premiera 29 XI 1932], „Zeszyty Teatralne”, Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze, 1968/69, nr 1/100, s. 7–14.
  60. Radziecka awangarda teatralna okresu Wielkiej Reformy a Polski Teatr Monumentalny, „Zeszyty Naukowe UAM” 1968, nr 68 (Historia), z. 9, s. 447–470.
  61. Tragiczny teatr Wachtangowa. [Po ukazaniu się książki Jewgienija Wachtangowa: Poszukiwania, wybór i przekład Henryk Bieniewski, wstęp Henryk Bieniewski i Edward Csató, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1967], „Nurt” 1968, nr 11, s. 30–33.
  62. Pochwała teatru wędrownego. [Po Festiwalu Teatralnym i sesji teatrologicznej w Jeleniej Górze], „Odra” 1968, nr 11, s. 73–76.
  63. Le „symbolisme du centre” au théâtre de Wilam Horzyca, przeł. Aleksander Labuda, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”. t. XII, 1969, z. 1/22, s. 61–88.
  64. Polski Teatr Monumentalny a radziecka awangarda teatralna, „Miesięcznik Literacki” 1969, nr 1, s. 53–69.
  65. Teatr Wyspiańskiego a Polski Teatr Monumentalny, „Nurt” 1969, nr 1, s. 47–52.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 13–40.
  66. Teatr Skuszanki, „Odra” 1969, nr 5, s. 47–54.
  67. „Klątwa” [O dwóch inscenizacjach dramatu Wyspiańskiego: Konrada Swinarskiego w Starym Teatrze w Krakowie i Izabelli Cywińskiej-Adamskiej w Teatrze Polskim w Poznaniu], „Nurt” 1969, nr 5, s. 47–50.
  68. Dwa głosy o „Klątwie”. [O przedstawieniu Klątwy Wyspiańskiego w Teatrze Polskim w Poznaniu, w reżyserii Izabelli Cywińskiej-Adamskiej. Tytuł pochodzi od redakcji, autorką drugiego tekstu jest Marta Fik], „Teatr” 1969, nr 8, s. 7–8. Przedruk [z małymi skrótami] [w:] Krytycy o Swinarskim. Wybór recenzji ze spektakli Konrada Swinarskiego. Wyboru dokonała Maria Katarzyna Gliwa, Muzeum Historii Katowic, Katowice 2001, s. 151–156.
  69. O semiologii teatru, „Nurt” 1969, nr 9, s. 69–70. Sprostowanie: nr 10, s. 48.
    • a) Przedruk: O semiologii teatru, [w:] Sztuka i jej poznawanie. Wybór tekstów „szkoły poznańskiej” publikowanych w latach 1965–1978 w czasopismach „Nurt” i „Sztuka”. Wybór i redakcja Teresa Kostyrko, Jan Grad, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2008, s. 186–191.
  70. Teatr Konrada Swinarskiego, „Teatr” 1–15 IX 1969, nr 17, s. 16–19.
    • a) Wersja ostateczna pod tytułem Teatr Swinarskiego [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 258–281.
  71. Apoteoza i szyderstwo. „Akropolis” w Teatrze Laboratorium, „Miesięcznik Literacki” 1969, nr 12, s. 58–68.
    • a) Wersja ostateczna pod tytułem „Akropolis” w Teatrze Laboratorium [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 170–221.
    • b) Przedruk [w:] Misterium zgrozy i urzeczenia. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego i Teatru Laboratorium, pod red. Janusza Deglera i Grzegorza Ziółkowskiego, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2006, s. 300–334.
  72. Leon Chwistek jako teoretyk awangardowego teatru, „Miesięcznik Literacki” 1970, nr 6, s. 33–42.
  73. Człowiek i jego kondycja. [Tekst referatu na temat wrocławskiego Teatru Laboratorium, wygłoszony w ramach sesji teatrologicznej towarzyszącej XI Wrocławskiemu Festiwalowi Polskich Sztuk Współczesnych w maju 1970 roku], „Odra” 1970, nr 10, s. 44–53.
    • a) Wersja ostateczna pod tytułem: Doktryna twórcza Teatru Laboratorium [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 131–169.
  74. Wypowiedź w ankiecie: Warszawskie Spotkania Teatralne. Propozycje krytyków, „Teatr” 16–31 X 1970, nr 20, s. 4–8.
  75. Estetyka teatru Adama Hanuszkiewicza, „Dialog” 1970, nr 11, s. 150-157.
  76. Żywy teatr w Trójmieście. [Omówienie kilku przedstawień Teatru „Wybrzeże” w Gdańsku w sezonie 1969/70], „Nurt” 1970, nr 11, s. 41–45.
  77. Wiedza o teatrze w Czechosłowacji, „Teatr” 1970, nr 24, s. 6–7.
  78. Teatr, który „w krew idzie”. „Norwid” w Teatrze Narodowym. [Przedstawienie inscenizował i reżyserował Adam Hanuszkiewicz], „Miesięcznik Literacki” 1971, nr 1, s. 40–44.
  79. „Wyzwolenie” w Kaliszu. [Dramat Wyspiańskiego w inscenizacji i reżyserii Macieja Prusa], „Nurt” 1971, nr 1, s. 48–51.
  80. Seminarium „teatru dokumentalnego” w Rotterdamie, „Dialog” 1971, nr 1, s. 161–163 [w dziale: Kronika].
  81. Theatre Laboratory, „Interscena – Acta Scaenographica” [Institute of Scenography in Prague] 1971, nr 3, s. 2–21.
  82. Festiwal – jakim go widzę. [Tytuł od Redakcji. Refleksje przed III Międzynarodowym Festiwalem Festiwali Teatrów Studenckich we Wrocławiu, 17–24 X 1971. Wypowiedzi „młodych krytyków i animatorów teatru studenckiego w Polsce”: Edwarda Chudzińskiego, Krzysztofa Miklaszewskiego, Tadeusza Nyczka i Zbigniewa Osińskiego], „Student” 1971, nr 10/48, s. 9.
  83. Wypowiedź w ankiecie: Jakie przedstawienia z ubiegłego sezonu powinny być zaproszone w roku 1971 na Warszawskie Spotkania Teatralne?, „Teatr” 16–31 X 1971, nr 20, s. 4–12.
  84. „Jednym tchem”. [O przedstawieniu Teatru Ósmego Dnia z Poznania, scenariusz „według wierszy Stanisława Barańczaka”], „ITD” 1971, nr 51–52, s. 4–5.
  85. O scenariuszu teatralnym, „Miesięcznik Literacki” 1972, nr 1, s. 46-55.
  86. Konwencja i antykonwencja w Teatrze Laboratorium, „Teksty” 1972, nr 3, s. 33–47 i Sprostowania: 1972, nr 4, s. 185.
  87. Żywe i autentyczne. [O samorodnym teatrze ludowym w Polsce i wiejskich obrzędach związanych z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem – po Ósmym Przeglądzie Herodów, zorganizowanym z inicjatywy Jana Dormana w Teatrze Dzieci Zagłębia w Będzinie, 7–9 I 1972], „Miesięcznik Literacki” 1972, nr 5, s. 74–80.
  88. Interakcja sceny i widowni w teatrze współczesnym, [w:] Z teorii teatru. Materiały z sesji teatralnej, Poznań 1970, redaktor merytoryczny Zbigniew Osiński, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1972, s. 47–101.
    • a) Przedruk [w:] Wprowadzenie do nauki o teatrze, t. III: Odbiorcy dzieła teatralnego. Widz – krytyk – badacz, wybór i opracowanie Janusz Degler, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1978, s. 59–99.
  89. „Akty”. [O przedstawieniu dyplomowym PWST im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie; scenariusz z tekstów Witolda Gombrowicza, Sławomira Mrożka, Stanisława Ignacego Witkiewicza i Stanisława Wyspiańskiego, autorstwo scenariusza i opieka pedagogiczna Jerzy Jarocki], „ITD” 1972, nr 21, s. 8–9.
  90. Grotowski i teatr, „Trybuna Ludu” 21 VII 1972, nr 217, s. 4 [po uzyskaniu Nagrody Państwowej I stopnia przez Jerzego Grotowskiego].
  91. Sprawozdanie z konferencji naukowej: Nauka o teatrze. Konferencja „Teatrologia w dydaktyce uniwersyteckiej”. Kraków, 10-11 XI 1972, „Biuletyn Polonistyczny” 1972, z. 46, s. 55–57.
  92. Wypowiedź w dyskusji, [w:] Współczesne problemy krytyki artystycznej. Materiały sesji: Warszawa, 9–10 III 1972, wstęp Juliusz Starzyński, redakcja naukowa Alicja Helman, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 138–140.
  93. 108(93). Nerw życia. Dzisiejsze oblicze teatru studenckiego, [w:] Almanach Ruchu kulturalnego i artystycznego ZSP 1969–1972, Warszawa 1973, s. 25–31.
  94. Wypowiedź w dyskusji: Perspektywy humanistyki polskiej, „Miesięcznik Literacki” 1973, nr 3, s. 60–80.
  95. Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego, „Almanach Polonii” 1973, s. 151–155.
  96. IX Światowy Festiwal - „Nancy 73”, „Dialog” 1973, nr 8, s. 189–191 [w dziale Kronika]. Współautor: Maria Berwid.
  97. A la recherche d'un sens. [Refleksje po IX Światowym Festiwalu Teatralnym w Nancy we Francji], „Travail théâtral” [Lozanna] 1973, nr 12, s.113–117.
  98. Zderzenie życia z życiem. [O twórczości Konrada Swinarskiego], „Kultura” 28 VII 1974, nr 30, s. 11.
  99. Stanisławski a Grotowski. Z problemów tradycji Teatru Laboratorium, „Miesięcznik Literacki” 1975, nr 11, s. 49–57. Współautor: Maria Berwid.
  100. a) Przedruk [w:] Tradycja i nowatorstwo w literaturach słowiańskich XX wieku, słowo wstępne Józef Magnuszewski, Uniwersytet Warszawski. Wydział Filologii Polskiej i Słowiańskiej, Warszawa 1976, s. 461–476.
  101. Z problematyki scenariusza teatralnego, [w:] Wprowadzenie do nauki o teatrze, t. II: O tworzywie i twórcach dzieła teatralnego, wybór i opracowanie Janusz Degler, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1976, s. 157–199.
  102. Wypowiedź w dyskusji: Co z młodą krytyką? [W dyskusji wzięli udział: Jerzy Koenig, Michał Komar, Zbigniew Osiński, Konstanty Puzyna, Małgorzata Szpakowska], „Dialog” 1976, nr 4, s. 100–110.
  103. Widz w Teatrze Laboratorium, [w:] Problemy poetyki pragmatycznej, reda naukowy Eugeniusz Czaplejewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1977, s. 139–168.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 56–112.
    • b) Przekład hiszpański: El espectador en el Teatro Laboratorio, przełożył z polskiego Desiderio Navarro, „Criterios” [Hawana, Kuba] enero-junio 1994, nr 31, s. 279–328.
    • c) Późniejsza, znacznie zmieniona i uzupełniona wersja [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 56–112.
  104. Żywa historia Teatru Laboratorium, [w:] Tadeusz Burzyński, Zbigniew Osiński: Laboratorium Grotowskiego, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1978, s. 7–105 i 143–145. Tekst ukazał się w czterech językach: polskim, angielskim, francuskim i niemieckim.
  105. Grotowski in statu nascendi, „Radar” 1978, nr 7, s. 18–19.
    • a) Przekład niemiecki: „Radar” [edycja niemiecka] 1978, nr 4, s. 16–18.
  106. Swinarski i programy teatralne, „Dialog” 1978, nr 8, s. 142–145.
  107. Symposium sur „l'Art du debutant”. [Omówienie sympozjum „Sztuka debiutanta”, zorganizowanego w Warszawie i Grzegorzewicach pod Warszawą przez wrocławski Teatr Laboratorium z okazji Międzynarodowych Spotkań Teatralnych, 4–6 VI 1978], „Le Théâtre en Pologne” 1978, nr 9–10, s. 18–20.
  108. Światopogląd Grotowskiego i Laboratorium, „Dialog” 1979, nr 1, s. 111–124. Fragmenty książki: Grotowski i jego Laboratorium.
    • a) Przekład estoński: Grotowski maailmanegemine ja Laboratorium, przeł. A. Kurtna, „Looming” [Tallin] 1980, nr 12, s. 1761–1770.
  109. Wprowadzenie do tematu: Radulski, „Dialog” 1979, nr 2, s. 120–129.
  110. Prace reżyserskie i scenograficzne Konrada Swinarskiego. Spis premier (1953–1975), „Pamiętnik Teatralny” 1979, z. 1/109, s.53–91.
    • a) Przedruk (z poprawkami i uzupełnieniami) [w:] Joanna Walaszek: Konrad Swinarski i jego krakowskie inscenizacje, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991, s. 295–327.
  111. Publikacje Konrada Swinarskiego. Artykuły, wywiady, szkice scenograficzne, rysunki 1953–1978, „Pamiętnik Teatralny” 1979, z. 1/109, s. 92–104.
    • a) Przedruk (z uzupełnieniami) [w:] Joanna Walaszek: Konrad Swinarski..., s. 328–336.
  112. Wypowiedź w dyskusji nad „makietą książki”: Kultura II Rzeczypospolitej. [Podstawą do dyskusji była: Historia Polski, t. 4: 1918–1939, cz. 4, pod redakcją Tadeusza Jędruszczaka, Warszawa 1978, z adnotacją: „Na prawach rękopisu. Makieta”], „Przegląd Humanistyczny” 1979, nr 7, s. 101–139.
  113. Grotowski i Teatr Laboratorium wobec kultury Orientu, „Przegląd Orientalistyczny” 1979, z. 3/111. s. 218–227.
    • a) Późniejsza, zmieniona i uzupełniona wersja [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 113–146.
  114. Wypowiedź w dyskusji: Czy wspólnota to już wartość? [Dyskusja w Studenckim Centrum Klubowym „Riwiera-Remont” w Warszawie, w której uczestniczyli m.in.: Leszek Kolankiewicz, Grzegorz Kostrzewa-Zorbas, Konstanty Puzyna, Lech Raczak, Włodzimierz Staniewski i Małgorzata Szpakowska], „Dialog” 1979, nr 11, s. 104–116.
  115. Wypowiedź w dyskusji: Nasze zderzenie z Kathakali. [Dyskusja zorganizowana przez Instytut Indologii Uniwersytet Warszawski, Ośrodek Teatralny Akademia Ruchu i redakcję „Dialogu” z okazji występów zespołu Kerala Kala Kendram w Warszawie], „Dialog” 1979, nr 12, s. 116–126.
  116. Gardzienice – więcej niż teatr, „Radar” 1979, nr 12, s. 8–9, 11, 25 i 28.
    • a) Przekład niemiecki: Gardzienice – mehr als ein Theater, „Radar” [wersja niemiecka] 1980, nr 2, s. 41–43.
    • b) Przekład francuski: Gardzienice – davantage que du théâtre, „Le Théâtre en Pologne - The Theatre in Poland” 1980, nr 6, s. 17–20.
    • c) Przekład angielski: Gardzienice – More than Theatre, „Le Théâtre en Pologne - The Theatre in Poland” 1980, nr 6, s. 21–23.
    • d) Przekład włoski: Gardzienice, piu di un teatro, przełożyła Carla Pollastrelli, „Scena” [Mediolan] 1981, nr 5 [„Mastiere e Sentimenti”. XI Festival Internazionale del Teatro in Piazza. Santarcangelo di Romagna, 6–12 luglio 1981], s. 34–35. Przedruk [w:] Teatro pollaco: identita' di una cultura. Progetto di studi e cultura teatrale. Bologna, maggio 1984, Servizi di documentazione teatrale „I Quaderni”, Assesorato alla cultura del Comune di Bologna - Centro Teatrale Roselle, s. 37–42.
  117. Hasło: Grotowski Jerzy, [w:] Alfred Simon: Słownik współczesnego teatru francuskiego, przełożyli Wiktor Dłuski, Witold Kalinowski, Piotr Szymanowski, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1979, s. 106–107.
  118. Dwudziestolecie Teatru Laboratorium, „Radar” 1980, nr 6, s. 19 i 23–24.
    • a) Przekład niemiecki: „Radar” [edycja niemiecka] 1980, nr 6, s. 18–19,
    • b) Przekłady francuski i angielski: Vingt ans du Théâtre Laboratoire de Jerzy Grotowski - Twenty Years of Jerzy Grotowski's Laboratory Theatre, „Le Théâtre en Pologne - The Theatre in Poland” 1980, nr 5, s. 3–9.
  119. Les Polonais au festival de Nancy – The Polish at the Festival in Nancy. [Tytuł od Redakcji. Sprawozdanie ze Światowego Festiwalu Teatralnego „Noël 79 à Nancy”, 12–24 XII 1979], „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1980, nr 6, s. 40–41.
  120. Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, [w:] Teatr wobec tradycji ludowych. Międzynarodowa Sesja zainicjowana przez Stowarzyszenie Teatralne „Gardzienice”, Lublin 17–19 V 1980. Drugie Międzynarodowe Spotkania Teatralne Polskiego Ośrodka ITI. Lublin: „Gardzienice”, Lublin 1980 [15 składek w obwolucie], powielony maszynopis, ss. 12].
  121. Le théâtre et les traditions populaires. Session internationale à Lublin - The Theatre and the Folk Tradition Session in Lublin. [Sprawozdanie z międzynarodowej sesji „Teatr wobec tradycji ludowych”], „Le Théâtre en Pologne - The Theatre in Poland” 1980, nr 10–11, s. 33–39.
  122. Laboratorium Grotowskiego. [O założeniach ideowych i aktualnych pracach prowadzonych we wrocławskim Teatrze Laboratorium, z okazji pobytu zespołu w Olsztynie: 4–13 I 1981], „Gazeta Olsztyńska” 3–4 I 1981, nr 2, s. 5.
  123. La problematique de jeu de l'acteur, theme d'un symposium tenu à Poznań - The Problems of Acting as Subject of the Symposium in Poznań. [Refleksje po międzynarodowym sympozjum „Aktor”, zorganizowanym przez Teatr Ósmego Dnia, Poznań 3–5 IV 1981], „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1981, nr 9, s. 24–26.
  124. „Sortileges” à Gardzienice. Un spectacle qui embrasse toute la vie de ceux qui le créent - „Sorcery” in Gardzienice. Production Embracing the Entire Life of its Creators. [Gusła w Gardzienicach. Spektakl, który zawiera całe życie ludzi, którzy go tworzą], „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1981, nr 1, s. 15–21. Pierwsza wersja tekstu „Gusła”. Krótki opis (nie zapis) spektaklu.
  125. Le troupe „Gardzienice” en Italie et en Republique federale d'Allemagne – „Gardzienice” in Italy and the Federal Republic of Germany, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1982, nr 1, s. 22–24.
  126. „Gardzienice”: praktykowanie humanistyki, [w:] Sztuka otwarta. Parateatr II, Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, Wrocław 1982, s. 36–51.
  127. „Gusła”. Krótki opis (nie zapis) spektaklu, „Dialog”1983, nr 2, s. 129–132.
    • a) Przedruk [w:] „Dziady” od Wyspiańskiego do Grzegorzewskiego, pod redakcją Tadeusza Kornasia i Grzegorza Niziołka, Księgarnia Akademicka, Kraków 1999, s. 235–240.
  128. Wyprawa włoska. [„Gardzienice” we Włoszech: 13 V – 13 VII 1981], „Dialog” 1983, nr 2, s. 133–141.
  129. Uwagi o „Gardzienicach”, „Dialog” 1983, nr 2, s. 141–144.
  130. „Gardzienice”. Teatr pod niebem otwartym – „Gardzienice”. A theatre under the open sky, „Projekt” 1983, nr 1/151, s. 38–45. Tekst polski i przekład angielski.
  131. Les experiences scandinaves de la troupe „Gardzienice” [20 VIII – 30 IX 1982],„Gardzienice”, the Scandinavian Experience [20 VIII - 30 IX 1982], „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1983, nr 2–4, s. 80–86.
  132. Wacław Radulski (1904-1983), „Pamiętnik Teatralny” 1984, z. 1–2, s. 15–54.
  133. Spis prac reżyserskich i publikacji Wacława Radulskiego, „Pamiętnik Teatralny” 1984, z. 1–2, s. 55–70.
  134. Oh romantico teatro polacco! [Skrócona wersja wykładu Inspiracja i znaczenie romantyzmu we współczesnym teatrze polskim, wygłoszonego 29 marca 1985 roku wobec profesorów i studentów Istituto Universitario Orientale. Seminario di Studi dell'Europa Orientale w Neapolu], przekład Lucio Gambacorta, „Il Giornale di Napoli” 29 III 1985, s. 17.
  135. L'analyse du texte dramatique dans le théâtre „Reduta” de Juliusz Osterwa et de Mieczysław Limanowski, [w:] Le texte dramatique: la lecture et la scène. Actes du colloque organisé par l'Université de Wrocław et l'Université de la Sorbonne Nouvelle (Paris III) en collaboration avec d'autres universités polonaises et étrangeres. Karpacz, les 29 avril – 3 mai 1984, dans la présentation de Józef Heistein, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, „Acta Universitatis Wratislaviensis No 895, Romanica Wratislaviensia XXVI”, Wrocław 1986, s. 51–65.
    • a) Zmieniona i poszerzona wersja polska pod tytułem Analiza tekstu w Reducie [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2003, s. 111–142, 641–645.
  136. Hasło: Radulski Wacław, [w:] „Polski Słownik Biograficzny” t. XXIX/4, 1986, z. 123, s. 765–768.
  137. „Avvakoum”. Spectacle du Centre théâtral „Gardzienice” – „Avvakoum”. Production of the „Gardzienice” Theatre Centre. [Awwakum – spektakl Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”], „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1986, nr 4–5, s. 3–10.
  138. Wstęp, [w:] Mieczysław Limanowski, Juliusz Osterwa: Listy, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Osiński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987, s. 5–85.
  139. Aneks. Polskie Studio Sztuki Teatru im. Adama Mickiewicza, [w:] Mieczysław Limanowski, Juliusz Osterwa: Listy, s. 151–168 i 210.
  140. Trois livres sur Jerzy Grotowski - Three Books on Jerzy Grotowski, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1987, nr 4–6, s. 48–50.
  141. Wypowiedzi w dyskusji, [w:] Dramat i teatr sakralny, pod redakcją Ireny Sławińskiej i in., Wydawnictwa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1988, s. 57, 59–61 i 65–66.
  142. Jeszcze o Radulskim, „Pamiętnik Teatralny” 1988, z. 1–2, s. 179–184.
  143. Il Teatro Stanisław Ignacy Witkiewicz di Zakopane, przełożył z polskiego Lucio Gambacorta, „Sipario” [Mediolan] gennaio-febbraio 1988, nr 474, s. 65–66.
    • a) Przekłady francuski i angielski: Le Théâtre Stanisław Ignacy Witkiewicz à Zakopane - The Stanisław Ignacy Witkiewicz Theatre of Zakopane, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1988, nr 4–6, s. 24–32.
  144. La Tradition de Stanislavski au „Théâtre Reduta” et au „Théâtre Laboratoire”. [Tekst referatu wygłoszonego podczas Międzynarodowego Kolokwium „Le siècle Stanislavski”, odbywającego się w Centre Georges Pompidou w Paryżu, 2–6 XI 1988], „Bouffonneries” [Centre d'Action Culturelle de Montreuil] 1989, nr 20–21 [Le siècle Stanislavski], s. 85–90.
    • a) Polska wersja, zmieniona i rozszerzona: Tradycja Konstantego S. Stanisławskiego w Reducie (1919–1939) i Teatrze Laboratorium (1959–1984), [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 147–184.
  145. Wypowiedzi w dyskusji: Grotowski ciągle tajemniczy. [Dyskusja panelowa, nagrana dla „Dialogu” 13 IV 1988 w Pałacu pod Baranami w Krakowie. Głos zabierali: Jan Błoński, Tadeusz Burzyński, Krzysztof Czyżewski, Małgorzata Dzieduszycka, Zbigniew Osiński, Konstanty Puzyna], „Dialog” 1989, nr 5, s. 114–125.
  146. Pierwsza inicjacja Jerzego Grotowskiego, „Pismo Literacko-Artystyczne” 1989, nr 11–12, s. 4–36.
    • a) Późniejsza, zmieniona wersja tekstu [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 11–55.
  147. Grotowski wytycza trasy: od Dramatu Obiektywnego (1983-1986) do Sztuk Rytualnych (od 1985 roku), [w:] Jerzy Grotowski: Teksty z lat 1965–1969. Wybór, wybór i redakcja Janusz Degler, Zbigniew Osiński, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, Wydanie I, Wrocław 1989, s. 189–214. Przedruki (wersji poprawionej i uzupełnionej) [w:]
    • a) Jerzy Grotowski: Teksty z lat 1965–1969. Wybór, wydanie II poprawione i uzupełnione, Wiedza o kulturze, Wrocław 1990, s. 189–213; wydanie III, Wiedza o kulturze, Wrocław 1999, s. 189–213.
    • b) Zbigniew Osiński: Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 279–312.
    • c) Przekład angielski (1): Grotowski Blazes the Trails. From Objective Drama to Ritual Arts, Translated by Ann Herron and Halina Filipowicz, Edited by Halina Filipowicz, „The Drama Review” [New York] Vol. 35, nr 1/129, Spring 1991, s. 95–112.
    • d) Przekład angielski (2 wersja późniejsza, pod zmienionym tytułem): Grotowski Blazes the Trails. From Objective Drama to Art as Vehicle, Translated by Ann Herron and Halina Filipowicz, Edited by Halina Filipowicz, [w:] The Grotowski Sourcebook, Edited by Lisa Wolford and Richard Schechner, Routledge, London and New York 1997, s. 383–398; Paperback edition 2001, s. 385–400.
    • e) Przekład japoński: Grotowski - no hiraita michi: Objective Drama - kara Ritual Arts made (1985-), przekład Shozo Yoshigami, „Polonika” [Polonica – Tokyo] 1992, nr 3, s. 37–57.
    • f) Przekład hiszpański: Grotowski traza los caminos: del Drama Objetivo (1983–1986) a las Artes Rituales (desde 1985), przekład Elka Fediuk, przy współpracy Carli Pollastrelli, „Mascara” [Mexico] octubre 1992/enero 1993, nr 11-12, s. 96–113.
    • g) Przekład fiński: Grotowski vittoitta tien:Objektivisesta drammasta (1983-1985) rituaalitaitaiteisiin (1985, [w:] Jerzy Grotowski: Han ei ollut kokanainen. Teksteja vuosilta 1965–1969, Toimittivat Janusz Degler, Zbigniew Osiński, Suomentanut Marti Puuko, Painatuskeskus Oy, Helsinki 1993, s. 204–240; wydanie 2 zmienione: Jerzy Grotowski. Kohti köyhää teatteria, Suomentanut: Marti Puuko, Jalkisana Teemu Paavolainen, Teaterikorkeakoulua LIKE, Helsinki 2006, s. 222–256.
    • h) Przekład ukraiński: Grotowskij wiznaczaje naprjami: wid „Ob'iektiwnoj drami” do „Ritualnych mistectw”, przekład Mikola Szkaraban, „Kultura i żitie” [Kijów] 29 bierzenja 1995.
    • i) Przekład ukraiński: Grotowskij wiznaczaje marszrut: wid ob’ektiwnoj drami (1983–1986) do ritualnich mistectw (wid 1985), [w:] Eżi Grotowskij: Teatr, Ritual, Performer. Przekład Mikoła Szkaraban, Litopis, Lwiw 1999, s. 159–182.
    • j) Przekład węgierski (1): Grotowski kitüzi az utat: az Objektív Drámától (1983–1985) a Rituális Müvészetekig (1985 – tol). Przekład węgierski (Fordittota) Pályi András, [w:] Jerzy Grotowski: Színház és rituálé. Szövegek 1965–1969. Wybór i redakcja (Válogatta és szerkesztette) Janusz Degler, Zbigniew Osiński. Przekład (Fordittota) Pályi András, Kalligram, Budapest 1999, s. 181–211.
    • k) Przekład węgierski (2): Grotowski útjai. Az Objektív Drámától a Rituális Müvészetekig. Przekład węgierski (Fordittota) Pályi András, „Színház” Marcius 1999, nr 3, s. 4–11.
    • l) Przekład słowacki (1): Grotowski vytyčuje trasy: od Objektívnej drámy (1983–1985) k Rituálnym hrám (od roku 1985), [w:] Zbigniew Osiński: Jerzy Grotowski. Od „divadla-predstaveni” k Rituálnym hrám, preložil/przełożył L'udovit Kiss, výber štúdií a redakcia publikácie/wybór tekstów i redakcja Andrej Maťašík, TALIA-press, Bratislava 1995, s. 251–245.
    • ł) Przekład słowacki (2): Grotowski vytyčuje trasy: od Objektívnej drámy (1983–1985) k Rituálnym hrám (od roku 1985), [w:] Jerzy Grotowski: Divadlo a rituál. Texty 1965–1969. Przekład na słowacki Barbora Erlová, Kalligram, Bratislava 1999, s. 167–195.
    • m) Przekład estoński: Grotowski kui teejuht: „Objektivsest draamast” (1983-1985) „rituaalsete kunstident (alates 1985. aastast), [w:] Jerzy Grotowski: Tekstid aastatest 1965–1969. Poola keelest tōlkinud Hendrik Lindepuu, Eesti Teatriliit, Tallinn 2002, s. 215–249.
    • n) Przekład rosyjski: Grotowskij prokładywajet puti: ot Obiektiwnoj Dramy (1983-1986) do Ritualnych Iskusstw (s 1985 goda), [w:] Eżi Grotowskij: Ot biednogo tieatra k iskusstwu-prowadniku. Pieriewod, sostawlienie, priedisłowie, primieczanija Natełły Baszyndżagian, „Artist. Reżyssior. Tieatr”, Moskwa 2003, s. 315–330.
  148. Mieczysław Limanowski (1876–1948). Kronika życia i twórczości, „Pamiętnik Teatralny” 1990, z. 1–2, s. 13–100.
  149. Recenzja książki Bogdana Śmigielskiego: Reduta w Wilnie 1925-1929, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989, „Pamiętnik Teatralny” 1990, z. 3–4, s. 539–552.
  150. La tradizione di Reduta in Grotowski e nel Teatro Laboratorio, Traduzione di Marina Fabbri, „Teatro e Storia” [Il Mulino, Bologna] ottobre 1990, nr 2/9, s. 259-300.
    • a) Pełniejsza wersja tekstu: Tradycja Reduty u Grotowskiego i w Teatrze Laboratorium, [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 185–234.
  151. O Ryszardzie Cieślaku 1937–1990, [w katalogu wystawy:] Ryszard Cieślak. Aktor Teatru Laboratorium we Wrocławiu. Wystawa, Muzeum Historyczne, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 1991, s. 6–12.
    • a) Przekład francuski (pod zmienionym przez wydawcę tytułem): Reperes pour une biographie 1937-1990, Texte traduit du polonais par Marie-Therese Vido-Rzewuska, [w:] Ryszard Cieslak, acteur-embleme des annees soixante, Ouvrage collectif realise sous la direction de Georges Banu, Academie Experimentale des Theatres, ACTES SUD 1992, s. 23–30.
  152. Utopia praktykowana. Na przykładzie wypowiedzi Grotowskiego: „Święto” i „Przedsięwzięcie Góra. Project: the Mountain of Flame”, „Notatnik Teatralny” lato 1991, nr 2, s. 204–226.
    • a) Przedruk [w:] Grotowski wytycza trasy. Studia i szkice, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993, s. 235-278.
    • b) Przekład słowacki: Praktizovaná utópia. Na príklade Grotovského práce Sviatok a Podujatie Vrch. Project: the Mountain of Flame, [w:] Jerzy Grotowski. Od „divadla-predstaveni” k Ritualnym hram, preložil/przełożył L'udovit Kiss, výber štúdií a redakcia publikácie/wybór tekstów i redakcja Andrej Maťašík, TALIA-press, Bratislava 1995, ss. 229–245.
    • c) Przekład węgierski: A gyakorlatban muvelt utopia – Grotowski Unnep es Hegy-Projekt. Project: Mountain of Flame szovegel alapjan, Fordditotta: Fejer Iren, „Vilagszinhaz” [Budapest] 1998, s. 152–179.
  153. Mieczysław Limanowski - dzisiaj, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” 1991, nr 3–4, s. 73–84.
    • a) Pełniejsza wersja [w:] Mieczysław Limanowski: Był kiedyś teatr Dionizosa, wybór, wstęp i opracowanie Zbigniew Osiński, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1994, s. 5–44.
  154. Ku teatrowi Mieczysława Limanowskiego, wstęp [w:] Mieczysław Limanowski: Duchowość i maestria. Recenzje teatralne 1901–1940, zebrał i opracował Zbigniew Osiński, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1992, s. 5–29.
  155. Analiza tekstu dramatycznego w Reducie (1919–1939) Juliusza Osterwy i Mieczysława Limanowskiego, [w:] Dramat i teatr dwudziestolecia międzywojennego, redaktor naukowy Jacek Popiel, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, Wrocław 1992, s. 195–215. W tekście polskim wprowadzono tak duże zmiany w stosunku do francuskiego pierwodruku, że traktować go można jako zupełnie odrębny.
  156. Wacław Radulski - „polskość nieprzekroczona”?, [w:] Między Polską a światem. Kultura emigracyjna po 1939 roku. Materiały z sesji „Między Polską a światem”, zorganizowanej przez Instytut Sztuki PAN w dniach 3–5 IX 1991 r., pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1992, s. 57–68.
  157. Raporty kasowe Teatru Laboratorium „13 Rzędów”. Opole 1964, „Notatnik Teatralny” zima 1992, nr 4, s. 81–83.
    • a) Przekład włoski: I registi di casa del Teatro Laboratorio delle 13 File. Opole 1964, przełożyła Marina Fabbri, „Teatro e Storia” [Il Mulino, Bologna] 1995, nr 17, s.201–204.
    • b) Późniejsza, zmieniona wersja [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1998, s. 157–166; wydanie drugie: Gdańsk 2009, t. 1, s. 245–262, 405–406.
  158. Jerzy Grotowski w karykaturze, „Notatnik Teatralny” zima 1992, nr 4, s. 133–139.
    • a) Tekst zmieniony i uzupełniony [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1998, s. 233–246; wydanie drugie, zmiany i uzupełnienia: Gdańsk 2009, t. 1, s. 165–175, 369–376, 396.
    • b) Przekład rosyjski: Grotowskij w karikaturie, pieriewod Natalia Kazimina, „Woprosy tieatra. Proscaenium” (Gosudarswiennyj Institut Iskusstwoznanija, Moskwa) 2009, nr 3–4, s. 120–124.
  159. Komentarz do artykułu Ludwika Flaszena. [Poprzedza tekst Hamlet w laboratorium teatralnym napisany przez Flaszena w trakcie pracy nad przedstawieniem Studium o Hamlecie według Szekspira i Wyspiańskiego w Teatrze Laboratorium 13 Rzędów w Opolu w roku 1964, lecz nigdy wcześniej niepublikowany], „Notatnik Teatralny” zima 1992, nr 4, s. 171–173.
  160. Zygmunt Molik, [w:] Zygmunt Molik, redakcja merytoryczna Zbigniew Osiński, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 1992, s. 3–6.
  161. Bez oklasków można wyżyć, [Wypowiedź w dyskusji zorganizowanej w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie 22 września 1993 roku z okazji pobytu Odin Teatret pod kierunkiem Eugenia Barby w Polsce], „Dialog” 1994, nr 1, s. 120–130. Wypowiedzi na s. 123–124 i 129. Przedruk [w:] Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską, wstęp i redakcja Zofia Dworakowska, opracowanie Monika Blige, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 155–167.
  162. Streszczenie referatu w językach polskim i angielskim: Hebrajskie Studio Dramatyczne w Wilnie (1927–1933) – The Hebrew Theatre Studio in Vilna (1927–1933), [w:] Teatr żydowski w Polsce. Międzynarodowa Konferencja Naukowa, Warszawa, 18–21 X 1993. Streszczenia referatów – Jewish Theatre in Poland. International Konference. Warsaw, October 18–21, 1993. Abstracts, redakcja Małgorzata Leyko, s. 34–35.
  163. Il teatro degli anni Novanta. [Teatr polski w latach dziewięćdziesiątych], Traduzione di Daria Anfelli, „Linea d' Ombra” [Milano] Giugno 1994, nr 94, s. 45–48.
  164. Grotowski Jerzy, [w:] Theatrical Directors: A Biographical Dictionary, Edited by John W. Frick and Stephen M. Vallillo, Greenwood Press, Westport, Connecticut – London 1994, s. 190–192.
  165. „Teatr przestrzeni” Jerzego Grotowskiego i Jerzego Gurawskiego, w katalogu wystawy Labirynt zwany teatr. O przestrzeni teatralnej, redakcja Anna Litak, Grzegorz Niziołek, Kraków, Galeria BWA, 20 VI – 21 VIII 1994, s. 38–48.
    • a) Przekład angielski: The „Theatre of Space” of Jerzy Grotowski and Jerzy Gurawski, [w katalogu wystawy:] The Labyrinth Called Theatre. On Theatrical Space, Script Anna Litak, Grzegorz Niziołek, Kraków, Galeria BWA, 20 VI – 21 VIII 1994, s. 38–48.
    • b) Wersja późniejsza, zmieniona i poszerzona, [w:] Teatr w miejscach nieteatralnych, pod redakcją Juliusza Tyszki, Wydawnictwo Humaniora, Poznań 1998, s. 133–146.
    • c) Przedruki [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 1998, s. 111–156; wydanie drugie zmienione, Gdańsk 2009, t. I, s. 119–164, 366–368, 394–395.
  166. O emigracyjnej twórczości Wacława Radulskiego i jego obecności w polskim teatrze po roku 1945, [w:] Teatr i dramat polskiej emigracji 1939–1989, praca zbiorowa pod redakcją Izoldy Kiec, Dobrochny Ratajczakowej, Jacka Wachowskiego, Wydawnictwo ACARUS, Poznań 1994, s. 54–64. Jako Aneks do tego artykułu został przedrukowany tekst Wacława Radulskiego: Teatr Meyerholda zamknięty, którego pierwodruk ukazał się 30 stycznia 1938 roku jednocześnie w „Pionie” i „Kurierze Wileńskim”.
  167. „Laboratorium” Jerzego Grotowskiego, „Dialog” 1995, nr 11, s. 127–136. Sprostowania redakcji: „Dialog” 1996, nr 1, s. 175.
    • a) Przekład łotewski: Jeżija Grotovska laboratorija, przełożyła Brigita Silina, „Teatra Vestnesis” [Riga] julijs–decembris 1996, nr 2, s. 21–25.
    • b) Wersja rozszerzona [w:] Grotowski. Źródła, inpiracje, konteksty, s. 7-42; wydanie drugie zmienione, Gdańsk 2009, t. 1, s. 9–45, 381–384.
    • c) Przekład włoski: Il „Laboratorio” di Jerzy Grotowski, [w:] Essere un uomo totale. Autori polacchi su Grotowski. L’ultimo decennio. A cura di Janusz Degler e Grzegorz Ziółkowski. Edizione italiana a cura di Marina Fabbri e Renata Molinari. Corazzano (Pisa), Titivillus 2005, s. 167–189.
    • d) Przekład rosyjski: „Laboratorija” Eżi Grotowskogo, pieriewod Natalia Kazmina, „Woprosy Tieatra. Proscaenium” (Gosudarstwiennyj Institut Iskusstwoznanija, Moskwa) 2009, nr 3–4, s. 103–119.
  168. Ośrodki kulturowe w Polsce lat dziewięćdziesiątych. Na przykładzie Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu w latach 1990–1994, „Notatnik Teatralny” wiosna/lato 1995, nr 10, s.166–175.
    • a) Przedruki i przekład angielski: The Cultural Centres of the 90s. The Centre of Studies on Jerzy Grotowski's Work and of the Cultural and Theatrical Research as an exemple of the cultural centres of the 90s, translated by Małgorzata Możdżyńska-Nawotka and Andrzej Głazek, [w:] Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 1990-1994, Wrocław 1994, s. 4–23; Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 1990 – czerwiec 1996 – The Centre of Studies on Jerzy Grotowski's Work and of the Cultural and Theatrical Research, 1990 – June 1996, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 1996, s. 4–23.
    • b) Przekład włoski pod tytułem: Il Centro di Studi Grotowskiani e di Ricerca culturale e teatrale, przełożyla z angielskiego: Clelia Faletti, „Teatro e Storia” 1996, nr 18, s. 391–397.
    • c) Przekład węgierski (wersja skrócona): Kulturalis kozpontok a nyolcvanas-kilencvenes evek Lengyelorszagaban, wybrała i przetłumaczyła (osseallitotta es forditotta) Fejer Iren, „Vilagszinhaz”, Budapest 1998, s. 220–223.
  169. Grotowski wobec gnozy, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1995, nr 2, s. 65–71.
    • a) Zmieniona i szersza wersja w mojej książce Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, s. 167-214; wydanie drugie, zmienione: Gdańsk 2009, t. 1, s. 177–225, 396–403.
    • b) Przekład włoski: Grotowski e la gnosi. Con una nota di Franco Ruffini. Traduzione di Marina Fabbri, „Teatro e Storia” XVIII, 2004, s. 293–326.
  170. Wypowiedź z okazji dziesięciolecia działalnosci Teatru im. Stanislawa Ignacego Witkiewicza w Zakopanem: Teatr St. I. Witkiewicza. Dziesięć lat, notowała Maryla Zielińska, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” luty 1995, nr 5, s. 34–35.
  171. Wiedza o antycznych misteriach i teatrze starogreckim jako inspiracja dla teatru dwudziestego wieku. Na przykładzie Reduty i Teatru Laboratorium, „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1996, nr 4, s. 2–9.
    • a) Przedruk [w:] Siew Dionizosa. Inspiracje Grecji antycznej w teatrze i dramacie XX wieku w Europie Środkowej i Wschodniej. Rekonesans, redakcja i wstęp Jerzy Axer i Zbigniew Osiński, DIG, Warszawa 1997, s. 99–118. W tym od połowy strony 114 do 118 streszczenie angielskie.
    • b) Wersja zmieniona pod tytułem Inspracje antyczne w Reducie i Teatrze Laboratorium [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003, s. 403–422, 676–679.
  172. Grotowski – dzisiaj, „Arkusz” 1996, nr 9, s. 7.
    • a) Przekład turecki: Grotowski bugun. [Jest to tekst referatu wygłoszonego na WydzialeTeatralnym Uniwersytetu Ankarskiego w ramach sympozjum naukowego: Teatr polski, Ankara, 15–17 IV 1996], przełożyła z polskiego Agnieszka Aysen Łytko, „Agon Tiyatro” [Ankara] 1996, nr 9, s. 163–165.
  173. Dramaturg w Reducie i w Laboratorium, „Dramaturgia Polska” 1996, nr 2–3, s. 83–84.
  174. Nieznany telegram twórców Reduty do Stanisławskiego na trzydziestolecie Moskiewskiego Teatru Artystycznego, „Notatnik Teatralny” lato–jesień 1996, nr 12–13, s. 174–175.
  175. Trzydziestolecie Odin Teatret. Refleksje po pobycie w Holstebro, 29 września – 3 października 1994, „Notatnik Teatralny” lato–jesień 1996, nr 12–13, s. 176–197. Późniejsza, zmieniona wersja [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, s. 247–278; wydanie drugie t. 1, s. 263–295, 406–408. Przedruk [w:] Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską, wstęp i redakcja Zofia Dworakowska, opracowanie Monika Blige, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 139–154.
  176. Refleksje po MALCIE 1996, „Arkusz” 1996, nr 8, s. 2–3. Druk pod tytułem: Każdy może mieć swoją MALTĘ.
  177. „Legenda teatralna Mieczysława Limanowskiego”. Refleksje po lekturze artykułu profesora Edwarda Krasińskiego, „Przegląd Artystyczno–Literacki” 1996, nr 12, s. 43.
  178. Kantor i Grotowski: dwa teatry, dwie wizje, „Dialog” 1996, nr 12, s. 144–159 i Errata, „Dialog” 1997, nr 1, s. 197–198. Fragmenty wczesnej wersji.
    • a) Wersja poprawiona: „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1998, nr 1-2, s. 60–75 i nr 3, s. 33–51.
    • b) Wersja uzupełniona [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, s. 279–332; wydanie drugie zmienione: Gdańsk 2009, t. 1, s. 297–353, 408–415.
    • c) Fragmenty: Jerzy Grotowski i Tadeusz Kantor. Dwa teatry, dwie wizje, „+PLUS-MINUS”, dodatek tygodniowy do „Rzeczypospolitej”, 23–24 I 1999, nr 4/317, s. 14.
    • e) Przekład węgierski: Tadeusz Kantor, Jerzy Grotowski – Ket szinhaz, ket vizio, przełożyła Fejer Iren, „Vilagszinhaz”, Budapest 1998, s. 68–109.
    • f) Przekłady rosyjskie: Kantor i Grotowskij: dwa wzgljada na tieatr, przekład Natalja Kazmina, „Tieartralnaja żizń” (Moskwa) 2001. nr 7, s. 4–7. i nr 8, s. 49–53. Wersja poprawiona [w:] „Woprosy Tieatra. Proscaenium” (Rossijskaja Akademija Nauk, Ministerstwo Kultury Rossijskoj Federacii, Gosudarstwiennyj Institut Iskusstwoznanija), Moskwa 2008, nr 1–2, s. 317–351.
    • g) Przekład bułgarski: Кантор и Гротовски: два театъра, две представи, превод и бележки Богдан Глишев (Kantor i Grotowski: dwa teatyra, dwie priedstawi), prewod i beleżki Bogdan Gliszew, „Гестус. Tеатрален алманах”/„Gestus. Teatralen almanach” (Sofia) 2009, s. 302–358.
  179. Ryszard Cieślak – dzisiaj. Niektóre ślady i inspiracje. [Tekst przygotowany na sympozjum „Ryszard Cieślak”, zorganizowane przez Teatr Ósmego Dnia we współpracy z Ośrodkiem Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu, Poznań, Teatr Ósmego Dnia, 19 i 20 grudnia 1996], broszura dla uczestników sympozjum, Teatr Ósmego Dnia, Poznań 1996, ss. 17.
    • a) Przedruk [w:] „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1997, nr 7–8, s. 30–46.
    • b) Tekst jest również jednym z rozdziałów książki: Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, s. 73–110; wydanie drugie t. 1, s. 79–117, 357–365, 391–394.
  180. Samotność Osterwy. Co dalej w badaniach nad Osterwą i Redutą?, [w:] Samotność Osterwy, Państwowy Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne „ARSENAŁ”, Gorzów Wielkopolski 1997, s. 3-16. Okolicznościowa broszura „wydana z inicjatywy Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim w pięćdziesiątą rocznicę śmierci współtwórcy Reduty i patrona gorzowskiej sceny”. Na jej zawartość składają się: tekst Zbigniewa Osińskiego oraz Suplement (s. 17–30) zawierający, dokonany przez Ireneusza K. Szmidta, wybór fragmentów z tekstów Osterwy z jego książki Reduta i teatr. Artykuły – wywiady – wspomnienia, 1914–1947, teksty zabrali Zbigniew Osiński, Teresa Grażyna Zabłocka, opracował i przygotował do druku Zbigniew Osiński, Wydawnictwo „Wiedza o kulturze”, Wrocław 1990.
    • a) Wersja zmieniona [w:] „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2002, nr 1–2 (256-257), s. 219–228.
    • b) Wersja ostateczna [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2003, s. 519–540, 696–698.
  181. Fascynacje Stanisława Hebanowskiego. [Tekst wygłoszony podczas konferencji naukowej poświęconej jego działalności, a zorganizowanej przez Teatr Polski w Poznaniu w kwietniu 1996 roku], „Arkusz” marzec 1997, nr 3, s. 12.
  182. Inspiracje Jungowskie w teatrze dwudziestego wieku. Rekonesans, „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1997, nr 9, s. 22–43.
  183. Grotowski w Collège de France. Lekcja pierwsza, 27 marca 1997, „Didaskalia. Gazeta Teatralna”, kwiecień 1997, nr 18, s. 2–5.
    • a) Tekst zmieniony i uzupełniony jest jednym z rozdziałów książki: Grotowski. Źódła, inspiracje, konteksty, s. 215–232; wydanie drugie t. 1, s. 227–244, 404–405.
    • b) Przekłady francuski i angielski (w wersji skróconej): Grotowski au Collège de France: lecon premiere - Grotowski at Collège de France. Lesson One, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 1997, nr 3, s. 14–19.
    • c) Przekład węgierski: Grotowski a Collège de France-ban – Az elso eloadas, przełożyła Fejer Iren, „Vilagszinhaz”, Budapest 1998, s. 211–219.
  184. Hebrajskie Studio Dramatyczne w Wilnie, 1927–1934, przekład hebrajski Shmuel Werses, [w:] Between Two World Wars. On the Cultural Life of the Jews in Poland in its Three Languages, edited by Chone Shmeruk and Shmuel Werses, The Hebrew University of Jerusalem. The Center for Research on the History and Culture of Polish Jews. Department of Yiddish, The Magnes Press, The Hebrew University, Jerusalem 1997, s.128-153. Książka w języku hebrajskim, strona tytułowa po angielsku i po hebrajsku.
    • a) Polski pierwodruk [w:] Teatr żydowski w Polsce. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej. Warszawa, 18–21 października 1993 roku, pod redakcją Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej i Małgorzaty Leyko, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998, s. 206-228 (w tym na stronach 227–228 streszczenie w języku angielskim).
  185. Mei Lanfang w Warszawie, 1935, „Notatnik Teatralny” 1997, nr 1/14, s. 159–175.
  186. Wywiady polskie Edwarda Gordona Craiga, „Dialog” 1997, nr 5, s. 128–134.
  187. Pierwsze laboratorium teatralne Grotowskiego. Studenckie Koło Naukowe, 1951-1959, „Dialog” 1998, nr 1, s. 116–132.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, s. 43-72; wydanie drugie: Gdańsk 2009, t. 1, s. 47–77, 384–391.
  188. Polska recepcja Artauda, „Dialog” 1998, nr 3, s. 131–139.
  189. Wypowiedź w dyskusji, zorganizowanej w Katedrze Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego 24 stycznia 1998, na temat inauguracyjnego przedstawienia Teatru Narodowego w Warszawie pod dyrekcją artystyczną Jerzego Grzegorzewskiego - Nocy listopadowej Wyspiańskiego, w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego: Oddalić, by ocalić, „Dialog” 1998, nr 5, s. 90–108 (wypowiedzi na s. 96 i 106).
  190. Polska recepcja Jacquesa Copeau. Niemal nieobecny, „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1998, nr 7–8, s. 165–175.
  191. O moich „Gardzienicach”. W związku z książką Zbigniewa Taranienki, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” czerwiec-sierpień 1998, nr 25–26, s. 123–125.
  192. 0 przestrzeniach poza budynkiem teatralnym w Reducie 1919–1939, [w:] Teatr w miejscach nieteatralnych, pod redakcją Juliusza Tyszki, Wydawnictwo Humaniora, Poznań 1998, s. 133–146.
  193. Mieczysław Limanowski o Konstantym Stanisławskim, [w:] Mieczysław Limanowski. Człowiek, twórca, świadek czasów. Materiały z sesji naukowej – Toruń, 1–3 grudnia 1995, pod redakcją naukową Marii Kalinowskiej i Andrzeja Sadurskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1998, s. 191–212.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2003, s. 223–248, 653–656.
  194. Wypowiedź w ankiecie redakcyjnej zatytułowanej Wzruszenia, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” październik 1998, nr 27, s. 22–24.
  195. Szczęśliwy Książę. [O przedstawieniu Szczęśliwy książę Oskara Wilde'a w adaptacji i reżyserii Jana Dormana, Teatr Dzieci Zagłębia w Będzinie, premiera 23 IV 1967 – pierwodruk tekstu z roku 1967] [w:] 100 przedstawień teatru lalek. Antologia recenzji, 1945-1996, pod redakcją Marka Waszkiela i Lucyny Kozień, Pracownia Dokumentacji Teatru Lalek „Arlekin” w Łodzi, Łódź 1998, s. 107–109.
  196. Notatki z Wyprawy „Gardzienic”: 1–6 czerwca 1983. Po szesnastu latach, „Didaskalia. Gazeta Teatralna”, kwiecień 1999, nr 30, s. 68–71.
  197. Autokomentarz do tekstu „Grotowski i jego Teatr Laboratorium wobec kultury Orientu”, [w:] Teatr Orientu. Materiały z sesji naukowej. Redakcja Przemysław Piekarski. Uniwersytet Jagielloński. Instytut Filologii Orientalnej, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 1998, s. 261–274.
  198. Japońsko-polskie kontakty teatralne - dwudziesty wiek .W katalogu wystawy: Szopen – Polska – Japonia. Wystawa z okazji nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego, Komitet Organizacyjny Wystawy, Tokio - Warszawa 1999, s. 222–225.
    • a) Przekład japoński: 20 seiki – iu okeru Nihon-to Pōrando – no engeki – kōryū. W katalogu wystawy: Szopen – Polska – Japonia. Wystawa z okazji nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią oraz Roku Chopinowskiego, Komitet Organizacyjny Wystawy, Tokio – Warszawa 1999, s. 218–221.
  199. Notatki z Wyprawy „Gardzienic”: 1-6 czerwca 1983. Po szesnastu latach, „Didaskalia. Gazeta Teatralna”, kwiecień 1999, nr 30, s. 68–71.
  200. Instytut Reduty jako laboratorium teatralne, „Pamiętnik Teatralny” 1999, z. 2, s. 5–76.
    • a) wersja zmieniona [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2003, s. 65–110, 636–641.
  201. Grotowski. C’è un rimorso di coscienza in Polonia: il Teatr Laboratorium. A cura di Vito Minoia. Zapis spotkania Zygmunta Molika i Zbigniewa Osińskiego z włoskimi grupami teatralnymi w Faenzie we Włoszech w dniu 25 stycznia 1999, zorganizowanego przez Teatro Due Mondi w Faenzie, „Catarsi. Rivista europea” Anno 4, Settembre 1999, nr 10/11, s. 49–52.
  202. Grotowski – i co jest do zrobienia. Udział w dyskusji zorganizowanej przez Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego w dniu 12 marca 1999, „Dialog” 1999, nr 6, s. 108–110 (cała dyskusja na stronach 98–114).
  203. Le Théâtre Reduta (1919–1939), théâtre d’art. Polonais, przeł. Marie-Thérèse Vido-Rzewuska), [w:] Les Cités du théâtre d’Art de Stanislavski à Strehler. Ouvrage collectif sous la direction de Georges Banu, Editions Théâtrales. Académie Expérimentale des Théâtres, Paris 2000, s. 124–135.
  204. „Proscenium” 1963–1967 i 1967–1970. Esej w języku polskim, w książce zbiorowej: Twierdza i Teatr. Księga Jubileuszowa Teatru Polskiego w Poznaniu. 125 lat (1875–2000). Pod redakcją Krzysztofa Kurka, Teatr Polski w Poznaniu, Poznań 2000, s. 87–92.
  205. Projekt założeń programowych Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu, [w:] Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych 1990–1999. The Centre of Studies on Jerzy Grotowski’s Work and of the Cultural and Theatrical Research. Redakcja merytoryczna/Editor Zbigniew Osiński. Opracowanie/Elaboration Maria Hepel, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno–Kulturowych, Wrocław 2000, s. 15–20.
    • a) Przekład angielski: The Centre of Studies on Jerzy Grotowski’s Work and of the Cultural and Theatrical Research. The project of program assumptions, [w:] Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych 1990–1999. The Centre of Studies on Jerzy Grotowski’s Work and of the Cultural and Theatrical Research. Redakcja merytoryczna/Editor Zbigniew Osiński. Opracowanie/Elaboration Maria Hepel, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2000, s. 21–25.
  206. Odin Teatret – Dzień Grotowskiego, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” luty 2000, nr 35, s. 81–82. Przedruk [w:] Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską, wstęp i redakcja Zofia Dworakowska, opracowanie Monika Blige, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 93–96.
  207. Mit i historia. Zapis dyskusji, która odbyła się 29 listopada 1999 roku w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, zorganizowanej przez Zespół Teatru i Widowisk po występach gościnnych Odin Teatret we Wrocławiu, rozmawiają: Agata Chałupnik, Mateusz Kanabrodzki, Leszek Kolankiewicz, Wojciech Michera, Zbigniew Osiński, Marta Rogaczewska, opracowała Marta Juszczuk, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” luty 2000, nr 35, s. 71–73.
  208. Występy gościnne zespołu Teatru Laboratorium i prace jego członków poza siedzibą w latach 1959-1984. Kronika działalności 1978–1984, „Pamiętnik Teatralny” 2000, s. 627–690.
  209. Jerzego Grotowskiego doświadczanie Rosji. Rekonesans, „Pamiętnik Teatralny” 2000, s. 284–315.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 7–34, 392–396.
  210. O Jerzym Grotowskim w związku z książką Eugenia Barby „Ziemia popiołu i diamentów. Moje terminowanie w Polsce”, „Pamiętnik Teatralny” 2000, s. 162–195.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 187–217, 424–430.
  211. Zapiski ze spotkań. Opole 1962–1963, „Notatnik Teatralny” 2000, nr 20–21, s. 110–125.
  212. O Zbyszku Cynkutisie. Wprowadzenie do jego listów, „Notatnik Teatralny” 2000, nr 20–21, s. 219–222.
  213. Posłowie do książki: „Teatr «13 Rzędów» i Teatr Laboratorium «13 Rzędów». Opole 1959–1964”, „Notatnik Teatralny” 2000, nr 20–21, s. 101–109.
  214. Zespół Teatru i Widowisk Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, [w:] Teatrologia polska u schyłku XX wieku. Pod redakcją Jana Michalika i Agnieszki Marszałek, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, Kraków 2001, s. 65–66.
  215. Tradycja Meyerholda w Polsce (po roku 1945): Jerzy Grotowski, Jerzy Jarocki, Tadeusz Kantor, „Pamiętnik Teatralny” 2001, z. 3–4, s. 78–118.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 109–155, 412–420.
  216. Grotowski o „parach teatralnych” (Osterwa – Limanowski, Stanisławski – Niemirowicz-Danczenko, Grotowski – Flaszen) i swoim Centro di Lavoro – Workcenter w Pontederze, „Pamiętnik Teatralny” 2001, z. 1–2, s. 5–13.
  217. Notatki z „Góry Płomienia”, lipiec 1977. Spisane po doświadczeniu, „Pamiętnik Teatralny” 2001, z. 1–2, s. 201–214.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 297–322, 442–444.
  218. Dwa spotkania moskiewskiej Szkoły Sztuki Dramatycznej pod kierunkiem Anatolija Wasiljewa z Jerzym Grotowskim, „Pamiętnik Teatralny” 2001, z. 1–2, s.257–264.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 67–108, 404–412.
  219. Jak dołożyć Grotowskiemu?, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” październik 2001, nr 45, s. 111–114.
  220. Hasło: Grotowski Jerzy, [w:] Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, t. 10 (gazy cieplarniane – guna), s. 480–481.
  221. Komitet Główny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego przy Instytucie Badań Literackich PAN. Strona internetowa pod adresem www.olijp.ibl.waw.pl. Tematy prac przygotowywanych na zawody I i II stopnia w roku 2003/2004. VI. Opracowania: „Nie-Boska komedia” w inscenizacji Konrada Swinarskiego, [w:] Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Kraków, Wydawnictwo Literackie 1972, s. 282–302.
  222. Laudacja na uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego Eugenio Barbie, [w:] Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2003: Uroczystość wręczenia dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego Eugenio Barbie. 28 maja 2003 r. Sala Senatu Uniwersytetu Warszawskiego. Pod redakcją Zbigniewa Osińskiego, s. 5–11. Przedruk fragmentu pod tytułem Powrót do początków [w:] Tysiąc i jedna noc. Związki Odin Teatret z Polską, wstęp i redakcja Zofia Dworakowska, opracowanie Monika Blige, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2014, s. 179–180.
  223. Lekcje prostoty, rzeczowej fascynacji i dialogu. Komentarz do wykładów Profesora Sławomira Świontka, [w:] Sławomira Świontka dwanaście wykładów z wprowadzenia do wiedzy o teatrze. Zapis wykładów wygłoszonych dla studentów I roku kulturoznawstwa. Opracowanie i redakcja Leszek Karczewski, Irena Lewkowicz, Maja Wójcik. Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź 2003: s. 19–27.
  224. Osterwa i Reduta w notatnikach Limanowskiego.„Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2003, nr 3–4, s. 296–313.
    • a) Wersja ostateczna [w:] Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2003, s. 299–332, 661–664.
  225. Odpowiedź na ankietę: Jak badać teatr? Materiały z konferencji metodologicznej poświęconej badaniom historycznoteatralnym. Pod redakcją Marka Dębowskiego. Kilka uwag o historii teatru, [w:] Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”. Kraków 2003, s. 18–33.
  226. Niezrealizowany projekt sfilmowania przez Andrzeja Wajdę „Apocalypsis cum Figuris”. Korespondencja Wajdy z Jerzym Grotowskim i Zbigniewem Cynkutisem, 1970–1979, [w:] Teatralny świat Andrzeja Wajdy. Redakcja Anna Kuligowska-Korzeniewska, Krzysztof Pacek. UNIVERSITAS, Kraków 2003, s. 181–202.
    • a) Wersja rozszerzona pod tytułem: O niezrealizowanych projektach filmów Andrzeja Wajdy o Teatrze Laboratorium. Korespondencja Wajdy ze Zbigniewem Cynkutisem i Jerzym Grotowskim z lat 1963–1964, 1970–1972 i 1975–1979, „Pamiętnik Teatralny” 2003, z. 3–4, s. 235–263.
    • b) Wersja ostateczna: Niezrealizowane projekty filmów Andrzeja Wajdy o Teatrze Laboratorium [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 297–322, 442–444.
    • c) przekład rosyjski: Nieriealizowannyje filmy Andżeja Wajdy o Tieatrie Laboratorii, pieriewod s polskogo Denis Wieien, „Kinowiedczieskije zapiski” (Moskwa) 2010, nr 96, s. 277–304.
  227. Grotowski i jego Teatr Laboratorium wobec kultury Orientu – po dwudziestu pięciu latach. „Didaskalia. Gazeta Teatralna” luty–kwiecień 2004, nr 59/60, s. 58–67 i czerwiec–sierpień 2004, nr 61/62, s. 90–98 (część druga).
  228. Leszek Kolankiewicz and Zbigniew Osiński: Why a Theatre Laboratory? Jerzy Grotowski and Ludwik Flaszen. Translation Grzegorz Ziółkowski and Kris Salata, „Peripeti” (Institut for Æstetiske Fag. Aarhus Universitet, Århus) 2004, nr 2, s. 41–44.
  229. Schiller, Kantor et l’état actuel, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 2004, nr 1–2, s. 56–59.
    • a) Przekład angielski: Schiller, Kantor and the Present, „Le Théâtre en Pologne – The Theatre in Poland” 2004, nr 1–2, s. 60–62.
  230. Opinia w sprawie nadania Panu Peterowi Brookowi tytułu doktora honoris causa, [w:] Peter Brook. Doctor honoris causa Universitatis Studiorum Mickiewiczianae Posnaneniensis, 6 III 2005, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Doktorzy honoris causa nr 41, Poznań 2005, s. 35–43.
    • a) Przedruk pod tytułem: W teatrze niektórzy świecą jak latarnie. Transkulturowy teatr Petera Brooka. Opinia w sprawie nadania Panu Peterowi Brookowi tytułu doktora honoris causa, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2005, nr 1, s. 15–18.
  231. Przypomnienie „Genezji” Juliusza Osterwy, [w:] Etos życia – etos sztuki. Wokół legendy o św. Genezjuszu – aktorze. Pod redakcją Małgorzaty Leyko i Ireny Jajte-Lewkowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005, s. 139–163.
  232. Mei Lanfang, legenda opery pekińskiej. Polska recepcja i konteksty, [w:] Mei Lanfang. Mistrz opery pekińskiej. Pod redakcją Ewy Guderian-Czaplińskiej i Grzegorza Ziółkowskiego, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław 2005, s. 89–149.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Część druga: Studia, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008, s. 49–92, 255–263.
  233. Tadeusz Kantor wobec Leona Schillera i Andrzeja Pronaszki. Czy istnieje „formacja schillerowska” w kulturze polskiej?, „Pamiętnik Teatralny” 2005, z. 1–2, s. 25–71.
  234. O postawie artystycznej Stanisława Hebanowskiego, [w:] Teatry Stanisława Hebanowskiego. Odkrycia, powtórki, rewizje. Pod redakcją Jana Ciechowicza, Władysława Zawistowskiego, Wydawnictwo Tower Press, Gdańsk 2005, s. 11–42.
  235. O „Samuelu Zborowskim” według Juliusza Słowackiego we wrocławskim Teatrze Laboratorium, [w:] Świat z tajemnic wyspowiadany. Studia o „Samuelu Zborowskim” Juliusza Słowackiego. Praca zbiorowa pod redakcją Marii Kalinowskiej, Janusza Skuczyńskiego i Magdaleny Bizior. Wydawnictwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń 2006, s. 339–352.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 297–322, 442–444.
  236. Dzieło Jerzego Grotowskiego jako „przedmiot badań”. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2006, nr 1, s. 132–157.
    • a) Zaktualizowana wersja fragmentów [w:] Niezatarty szlak. Jerzy Grotowski w Ossolineum, opracowanie Hanna Kulesza, Elżbieta Ostromęcka, opracowanie graficzne Barbara Kaczmarek, Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław 2010, s. 11–16. Publikacja towarzyszyła wystawie pod tym tytułem, ze zbiorów Zakładu Narodowego im Ossolińskich i Instytutu im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 12 stycznia – 14 marca 2010.
  237. O recepcji Gurdżijewa, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2006, nr 2, s. 165–169.
    • a) Wersja zmieniona pod tytułem: O recepcji Gurdżijewa w Teatrze Laboratorium. Glosa [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 323–334, 444–447.
  238. „Dancer” – Actor of Jerzy Grotowski. Translated by Justyna Rodzińska, w tomie zbiorowym: Theatrum Mirabiliorum Indiae Orientalis. A Volume to Celebrate the 70th Birthday of Professor Maria Krzysztof Byrski, edited by Monika Nowakowska and Jacek Woźniak, „Rocznik Orientalistyczny” (Warszawa) tom LX, 2007, zeszyt 2, s. 394–412.
  239. Polska recepcja teatru nō i jej konteksty. Rekonesans. Fragmenty tekstu wygłoszone jako referat podczas międzynarodowej konferencji „Teatr nō. Tradycja i dialog”, która odbyła się 1 czerwca 2006 roku na Uniwersytecie Warszawskim (stary BUW, sala 205), zorganizowali ją Studenckie Koło Kulturoznawcze i Fundacja Sztuki Marebito. W książce: Teatr nō. Tradycja i dialog. Materiały konferencyjne, redakcja Adrianna Kabza i inni, Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej, Warszawa 2007, s. 12–36.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Polskie kontakty teatralne z Orientem w XX wieku. Część druga: Studia, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008, s. 93–122, 263–270.
  240. Tadeusz Kantor wobec tradycji. Komentowane wypisy z jego tekstów. [W:] Od tematu do tematu. Przechadzki z Balcerzanem, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Filologia Polska nr 101. Redakcja Tomasz Mizerkiewicz, Agata Stankowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2007, s. 423–440. Tekst oparty na wystąpieniu: Tadeusz Kantor wobec polskiej tradycji, wygłoszonym podczas „Dni Tadeusza Kantora w Moskwie” (12–15 października 2005), zorganizowanych przez Centrum imienia Wsiewołoda Meyerholda w Moskwie i Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka” w Krakowie.
  241. Tadeusz Kantor i Jerzy Grotowski wobec romantyzmu, [w:] Tradycja romantyczna w teatrze polskim. Pod redakcją Dariusza Kosińskiego, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, Kraków 2007, s. 157–185.
  242. Grotowski o Brechcie i jego teatrze, „Dialog” 2007, nr 6, s. 174–188. Fragmenty wczesnej wersji tekstu wygłoszone jako referat podczas polsko-niemieckiej konferencji naukowej „Brecht. Historia czy teraźniejszość teatru?” w Teatrze Polskim w Poznaniu w dniach 28–30 listopada 2006 roku.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 297–322, 442–444.
  243. Aktor tańczący Jerzego Grotowskiego, „Dialog” 2007, nr 10, s. 183–193. Jest to skrócona i nieco zmieniona wersja artykułu, który w całości ukazał się w języku angielskim.
  244. Notatki ze spotkań z Jerzym Grotowskim. Po pobycie w Vallicelle: maj 1988 – grudzień 1989. Wybór, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” kwiecień–maj 2007, nr 78, s. 97–103.
  245. Moje spotkania z Grotowskim Notatki z lat 1990–1994, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” grudzień 2007, nr 82, s. 99–107.
  246. Tadeusz Kantor i Jerzy Grotowski wobec Stanisława Wyspiańskiego, „Dialog” 2008, nr 1, s. 174–185.
    • a) Wersja zmieniona [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 297–322, 442–444.
    • b) Wersja zmieniona i skrócona [w:] Tadeusz Kantor i Jerzy Grotowski wobec Stanisława Wyspiańskiego, [w:] Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki, pod redakcją Anny Czabanowskiej-Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 2009, s. 527–547 i ilustracje II.34 – II.47.
    • c) Przekład włoski: Tadeusz Kantor, Jerzy Grotowski e Stanisław Wyspiański, traduzione di Marina Fabbri, [w:] Pensare per immagini. Stanisław Wyspiański, drammaturgo e pittore. Convegno internazionale nel centenario dalla morte dell’ artista, 19–20 dicembre 2007, a cura di Andrea Ceccherelli, Elżbieta Jastrzębowska, Marcello Piacentini, Anton Maria Raffo, Accademia Polacca delle Scienze. Biblioteca e Centro di Studi a Roma. Conferenze 124, Roma 2008, s. 117–144, w tym na s. 143–144 Streszczenie w języku polskim: Tadeusz Kantor i Jerzy Grotowski wobec Stanisława Wyspiańskiego. Książka ukazała się w 2009 roku.
    • d) Edycja francuska: Tadeusz Kantor et Jerzy Grotowski face à Stanisław Wyspiański, traduit par Joanna Pawelczyk, [w:] L’Âge d’or du théâtre polonais de Mickiewicz à Wyspiański, Grotowski, Kantor, Lupa, Warlikowski..., sous la direction d’Agnieszka Grudzińska et Michel Maslowski, Ėditions de l’Amandier, Paris 2009, s. 197–227.
  247. Spotkania z Grotowskim. Pontedera, 26–30 lipca 2006 [1996], „Didaskalia. Gazeta Teatralna” kwiecień 2008 nr 84, s. 115–123. Sprostowania [Redakcji], „Didaskalia. Gazeta Teatralna” czerwiec–sierpień 2008 nr 85–86, s. 135.
  248. Notatki z pobytu Grotowskiego w Polsce: 21 grudnia 1996 – 25 stycznia 1997, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” czerwiec–sierpień 2008 nr 85–86, s. 125–133.
  249. Reduta dzisiaj, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2008, nr 1, s. 148–156.
  250. Spotkania z Grotowskim. Notatki: 27 lutego 1997 – 31 stycznia 1999, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” październik 2008 nr 87, s. 61–68.
  251. Returning to the Subject: The Heritage of Reduta in Grotowski’s Laboratory Theatre. Translated and edited by Kris Salata, „TDR – The Drama Review” (New York University) Summer 2008, nr 198, s. 52–74. Tłumaczenie rozdziału książki Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003.
  252. O zespołowości Reduty. Nieznane teksty Mieczysława Limanowskiego, [w:] Wczoraj i dzisiaj teatru ludowego. Fakty, tendencje, konteksty. Publikacja jubileuszowa z okazji XXXV Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie. Pod redakcją Lecha Śliwonika, Towarzystwo Kultury Teatralnej, Warszawa – Tarnogród 2008, s. 45–55.
  253. Tradycja i pamięć w wykładach Grotowskiego w Collège de France, [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 267–387.
    • a) Wersja zmieniona pod tytułem: Tradycja i pamięć w paryskich wykładach Grotowskiego w Collège de France [w:] Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia. Pod redakcją Marii Kalinowskiej, Jarosława Ławskiego i Magdaleny Dombrowskiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 368–388.
  254. Jerzy Grotowski and Ludwik Flaszen, Translated from Polish by Grzegorz Ziółkowski and Paul Allain, [w:] Mirella Schino: Alchemists of the Stage. Theatre Laboratories in Europe, Translated from Italian and French by Paul Warrington (AlfaBeta), Icarus Publishing Enterprise, Holstebro – Malta – Wrocław 2009, s. 141–158.
  255. Grotowski and the Reduta Tradition, Translated [from Polish] by Kris Salata, [w:] Grotowski’s Empty Room, edited by Paul Allain, Seagull, London – New York – Calcutta 2009, s. 19–54.
  256. Diffusion différe de la methodé Tchekhov en Pologne, traduction de Joanna Pawelczyk, [w:] Mikhaïl Tchekhov/Michael Chekhow. De Moscou à Hollywood. Du théâtre au cinema, sous la direction de Marie-Christine Autant-Mathieu, L’Etretemps édition, Montpellier 2009, Tchekhov s. 317–332. Współautor: Katarzyna Osińska.
  257. Jerzy Grotowski w Chinach (lato 1962 r.) i znaczenie tego pobytu, [w:] Sztuka Chin, pod redakcją Joanny Wasilewskiej, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009, s. 137–148 (w tym na s. 147–148 streszczenie w języku angielskim: Grotowski in China (Summer 1962) and the meaning of this stay).
  258. Pamięci Milana Kwiatkowskiego, [w:] Portret z pamięci. Rzecz o Milanie Kwiatkowskim, redakcja Katarzyna Grajewska i Zbigniew Rudziński, Wydawca Towarzystwo Wiedzy Teatralnej, Oddział Okręgowy w Poznaniu, Poznań 2009, s. 12–13. Przeredagowana wersja tekstu zamieszczonego po śmierci Milana Kwiatkowskiego na łamach „Arkusza” (dodatku do „Głosu Wielkopolskiego”).
  259. Grotowski and Tadeusz Kantor, Translated [from Polish and English] by Sun Manlin, „Theatre Arts. Academic Journal” (Shanghai) 2009, nr 5, s. 26–33. Tekst w języku chińskim, spis zawartości pisma dwujęzyczny – po chińsku i po angielsku.
  260. Michaił Czechow w Polsce, „Pamiętnik Teatralny” 2009, z. 1, s. 107–128. Współautor: Katarzyna Osińska.
  261. Przyjaźń artystyczna Jerzego Grotowskiego z Janem Kreczmarem, „Scena” 2009, nr 2, s. 21–22.
  262. Korespondencja Grotowskiego z Janem Kreczmarem i Justyną Kreczmarową, 1968–1972, „Scena” 2009, nr 2, s. 23–26. Opracował i podał do druku Zbigniew Osiński.
  263. Odnalezione listy Byrskich do Grotowskiego, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” kwiecień 2009, nr 90, s. 121–126.
  264. O zamierzonym przez Grotowskiego nowym wydaniu „Ku teatrowi ubogiemu”, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” grudzień 2009, nr 94, s. 114–120.
  265. Dzieło Jerzego Grotowskiego jako „przedmiot badań”, [w:] Niezatarty szlak. Jerzy Grotowski w Ossolineum, opracowanie Hanna Kulesza, Elżbieta Ostromęcka, opracowanie graficzne Barbara Kaczmarek, Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław 2010, s. 11–16. Zaktualizowana wersja fragmentów artykułu zamieszczonego w kwartalniku: „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2006, nr 1, s. 132–157. Publikacja towarzyszyła wystawie pod tym tytułem, ze zbiorów Zakładu Narodowego im Ossolińskich i Instytutu im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 12 stycznia – 14 marca 2010.
  266. Japońskie inspiracje i zauroczenia: Jerzy Grotowski, Mieczysław Limanowski, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” kwiecień 2011, nr 102, s. 113–123. Wersja skrócona.
    • a) Wersja pełna [w:] Japonia w Polsce. W 90. rocznicę nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią, redakcja Beata Kubiak Ho-Chi, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 245–273.
  267. Zapiski z „Odnowy” 1959–1970. Notatki ze spotkań z Jerzym Grotowskim i Tadeuszem Kantorem, [w:] Klub Od nowa 1958–1970, redakcja i opracowanie Danuta Książkiewicz-Bartkowiak, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2011, s. 53–67.
  268. Pamięci Milana Kwiatkowskiego, [w:] Klub Od nowa 1958–1970, redakcja i opracowanie Danuta Książkiewicz-Bartkowiak, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2011, s. 249–252.
  269. Jerzy Grotowski in China, translated by Joanna Klass and Artur Zapałowski, [w:] Poland–China. Art. And Cultural Heritage, edited by Joanna Wasilewska, Polish Institute of World Art Studies, Centre for Chinese Language and Culture „The Confucius Institute in Krakow, Jagiellonian University Press (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego), Kraków 2011, s. 259–267.
  270. Szlakiem Grotowskiego: od Teatru Źródeł do Nienadówki, [w:] Źródła pamięci. Grotowski – Kantor – Szajna, pod redakcją Anny Jamrozek-Sowy, Wydawnictwo MITEL, Rzeszów 2011 [2012], s. 9–61.
  271. Dług pamięci. Inspiracja Zdzisława Kępińskiego, [w:] Oko i myśl. O Zdzisławie Kępińskim, redakcja Michał Haake, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk o Sztuce. Prace Komisji Historii Sztuki, tom 38, Poznań 2012, s. 13–23.
  272. Jerzy Grotowski, Zbigniew Raszewski: w poszukiwaniu „istotnego dialogu”, „Pamiętnik Teatralny” 2012, z. 1–2, s. 59–88.
  273. Aktor-„tancerz” Jerzego Grotowskiego, [w:] Na jedwabnym szlaku gestu/On the Silk Route of gesture, redakcja/editor Wiesna Mond-Kozłowska, Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM, Kraków 2012, s. 161–188. Porównaj list do redakcji czasopism:
    • a) Szanowny Panie Redaktorze, „Dialog” 2012, nr 9, s. 198 (Korespondencja);
    • b) Nie napisałem tekstu opublikowanego pod moim nazwiskiem, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” październik 2012, nr 111, s. 171;
    • c) Nie napisałem tekstu opublikowanego pod moim nazwiskiem, „Notatnik Teatralny” 2012, nr 68–69, s. 357 (Korespondencja).
  274. Szanowny Panie Redaktorze, „Dialog” 2012, nr 9, s. 198 (Korespondencja).
  275. Nie napisałem tekstu opublikowanego pod moim nazwiskiem, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” październik 2012, nr 111, s. 171.
  276. Nie napisałem tekstu opublikowanego pod moim nazwiskiem, „Notatnik Teatralny” 2012, nr 68–69, s. 357 (Korespondencja).
  277. Tradicija Mejercholda w Polsze posle 1945 goda: Eżi Grotowskij, Eżi Jarockij, Tadeusz Kantor, pieriewod s polskogo Denis Wiren „Woprosy Tieatra. Proscaenium” (Rossijskaja Akademija Nauk, Ministerstwo Kultury Rossijskoj Federacii, Gosudarstwiennyj Institut Iskusstwowanija), Moskwa 2012, nr 3–4, s. 264–292. Tłumaczenie rozdziału: Tradycja Meyerholda w Polsce (po roku 1945): Jerzy Grotowski, Jerzy Jarocki, Tadeusz Kantor, [w:] Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, t. 2, s. 109–155.
  278. Japońskie inspiracje i zauroczenia: Jerzy Grotowski, Mieczysław Limanowski, [w:] Japonia w Polsce. W 90. rocznicę nawiązania stosunków oficjalnych między Polską a Japonią, redakcja Beata Kubiak Ho-Chi, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 245–273.
    • a) Wersja skrócona: „Didaskalia. Gazeta Teatralna” kwiecień 2011, nr 102, s. 113–123.
  279. Jerzego Grotowskiego podróże do Indii, [w:] Estetyka pośród kultur, redakcja Krystyna Wilkoszewska, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2012, s. 67–94.
  280. Le Théâtre Laboratoire de Grotowski en tant que groupe créatif, traduction de Joanna Pawelczyk, Créer, ensemble. Points de vue sur les communautés artistiques (fin du XIXe–XXe siècles), sous la direction de Marie-Christine Autant-Mathieu, éditions L’Entretemps, Montpellier 2013, s. 299–320. Tłumaczenie fragmentu książki: Grotowski i jego Laboratorium, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1980, s. 250–269, Rozdziały: Laboratorium jako grupa twórcza; Charyzma twórcy Laboratorium; Więź międzyludzka – twarzą w twarz; Wielofunkcyjność działań i wytworów.
  281. Szlakiem Grotowskiego: od Teatru Źródeł do Nienadówki, [w:] Źródła pamięci. Grotowski – Kantor – Szajna, pod redakcją Anny Jamrozek-Sowy, współpraca Aneta Adamska, Wydawca MITEL, Rzeszów 2013, Wydanie drugie, poprawione i uzupełnione, s. 9–64. Na stronach 62–64: Aneks. List Kazimierza Grotowskiego do Zbigniewa Osińskiego. Tarnawa, 2 lipca 2012.
  282. Rozmowa I. Ludwik Flaszen i Zbigniew Osiński. Prowadzenie Zbigniew Majchrowski, [w:] Grotowski – narracje, zespół redakcyjny: Agata Chałupnik, Zofia Dworakowska, Małgorzata Terlecka-Reksnis, Joanna Woźnicka, wstęp i redakcja naukowa Leszek Kolankiewicz, Uniwersytet Warszawski, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Warszawa – Wrocław 2013, s. 45–59.
  283. Dwa listy Zbigniewa Raszewskiego. [Listy do Zbigniewa Osińskiego: Warszawa, 30 lipca 1988 i Ciechocinek, 18 sierpnia 1990], „Pamiętnik Teatralny” 2013, z. 1, s. 62–68.
  284. Jerzy Grotowski o Halinie Gallowej i Iwo Gallu, [w:] Iwo Gall – redutowiec, artysta teatru, pod redakcją Anny Wypych-Gawrońskiej, Elżbiety Wróbel, Joanny Warońskiej, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2014, s. 67–78.
  285. Tadeusz Kantor – Jerzy Grotowski: dwie idee teatru/sztuki, [w:] Dziś Tadeusz Kantor! Metamorfozy śmierci, pamięci i obecności, pod redakcją Marty Bryś, Anny R. Burzyńskiej i Katarzyny Fazan, wprowadzenie Katarzyna Fazan, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 359–370. a) Przekład angielski: Tadeusz Kantor – Jerzy Grotowski: Two Concepts of Theatre and Art, [w:] Katarzyna Fazan, Anna Róża Burzyńska, Marta Bryś (eds.), Tadeusz Kantor Today. Metamorphoses of Death, Memory and Presence, Translated by Anda MacBride, Peter Lang Edition (Polish Studies – Transdisciplinary Perspectives, Edited by Krzysztof Zajas, Jarosław Fazan, Volume 7), Frankfurt am Main 2014, s. 353–364.
  286. The Notebooks of Rena Mirecka, „Mime Journal”, Introduction, selected and edited by Zbigniew Osiński, translated by Eva Sobolevski, Volume 25, July 2014 („Grotowski and His Legacy in Poland”), s. 16–46.
  287. Jacques Copeau. La réception en Pologne, Traduction de Halina Sudoł-Sadowska, Joanna Pawelczyk, [w:] Jacques Copeau hier et aujourd’hui, Préface de Jacques Lasalle, Postface de Catherine Dasté. Textes de Maria Ines Alverti, Marco Consolini, Marion Denizot, Thomas Donahue, Simone Drouin, Yukie Mase, Vincenzo Mazza, Miloš Mistrík, Keiko Miyamoto, Simona Montini, Zbigniew Osiński, Pierre Philippe-Meden, Maryline Romain, Gessica Scapin, Marc Sorlot. Suivis de la pièce inédite de Jean Villard-Gilles et Michel Saint-Denis Les Jeunes Gens et l’Araignée. Sous la direction de Miloš Mistrik, VEDA, vydavatelstvo SAV, Bratislava, Les Éditions de l’Amandier, Paris 2014, s. 235–243.
  288. Japonia Jerzego Grotowskiego i Tadeusza Kantora, „Litteraria Copernicana” (Toruń) 2(14) 2014, s. 92–117.
  289. Jerzego Grotowskiego przekaz dla następnych pokoleń, [w:] Teatralium. Malarstwo, literatura, teatr, redakcja merytoryczna i słowo wstępne Dagmara Stanosz, Wydawca Muzeum Śląskie, Katowice 2014, s. 15–26.